Scheuren met een gouden randje: bijzondere vloer op Utrechtse begraafplaats gerenoveerd

Terwijl de regen met bakken op de begraafplaats naar beneden komt, haast Tanja Medema van de gemeente Utrecht zich naar de aula. Ze is beheerder van de algemene begraafplaatsen in de stad en dus ook van Kovelswade. Vanonder haar paraplu vertelt ze over de geschiedenis van de begraafplaats. "Die is aangelegd toen het nabijgelegen Soestbergen vol was."

Die begraafplaats heeft geen eigen gebouw, Kovelswade wel. Dat komt door een cultuuromslag in de negentiende eeuw, legt Medema uit. "Aanvankelijk werden mensen begraven op kerkhoven, bij de kerk dus. Later op algemene begraafplaatsen, maar de dienst vond toen plaats in de kerk."

Dat laatste was niet ideaal, want alle aanwezigen op de begrafenis moesten dan van de kerk naar de begraafplaats, die soms ver weg lag. "Rond 1900 besloten ze de plechtigheid te verleggen naar de begraafplaats zelf. En toen is hier dit indrukwekkende gebouw neergezet", wijst ze naar witte koepelvormige aula.

Waar het op de begraafplaats zelf nog rustig is, wordt er binnenin die koepel hard gewerkt. Op zijn knieën is architectonisch beeldhouwer Zoltan Varro druk in de weer met de vloer. Een eeuw lang lag onder een dikke laag vloerbedekking een mozaïeken terrazzovloer verborgen. "Zo'n vloer is, als hij goed gelegd is, een kunstvorm op zich", zegt Varro. En dit is volgens hem een bijzonder exemplaar. "Op het eerste gezicht was al duidelijk dat dit een mooie was."

Wás, inderdaad. Want in die 122 jaar dat de vloer er ligt, is er nogal wat schade ontstaan. "Het is een uitdagend project", lacht Varro. "Deze scheuren zijn diep. Maar als we kijken met het oog van een restaurator wel goed te repareren."

Bovendien bieden die scheuren juist een mooie kans, vindt Medema. "Zoals mensen een leven hebben, hebben vloeren dat ook." Als de vloer straks gerestaureerd is, moet je dat terug kunnen zien. "De scheuren, die gaan we gebruiken."

Daarom worden ze door Varro opgevuld met kunsthars en geaccentueerd met een laagje bladgoud. Op die manier moeten ze extra in het oog springen. Wat is het nut daarvan? "Als een dierbare overlijdt, is dat in feite ook een scheur in iemands leven. En wij willen op deze plek die scheuren gebruiken bij het ritueel van afscheid nemen. Om duidelijk te maken: scheuren horen helaas ook bij het leven. Daar mag je over praten, die mogen er zijn."

Varro knikt instemmend. "Ik vind het een heel mooi idee en het is ook heel leuk om te restaureren. De techniek met het goud, dat is de kers op de taart." Nog drie à vier weken is hij bezig met de vloer, die daarna zo goed als nieuw moet zijn, op wat scheuren na. De hele renovatie duurt tot 1 januari volgend jaar. Daarna is de aula voor iedereen te bezoeken.