Herdenkingstegel voor 'gecriminaliseerde daklozen' bekritiseert harddrugsverbod Utrecht

Utrecht - Kritiek op de gemeente Utrecht met een ludieke actie van Stichting Goud, een belangenbehartigingsorganisatie voor dak- en thuisloze mensen in Utrecht. De stichting vindt het harddrugsverbod om de overlast in de stad aan te pakken een schijnoplossing.
Daarom plaatsten medewerkers van de stichting vandaag een herdenkingstegel bij het Lucasbolwerk, de plek waar de overlast het grootst was. De tegel heeft als fictieve datum 21 augustus 2035 en blikt terug op het harddrugsverbod. "Hier herdenken wij de criminalisering van kwetsbare mensen met een verslaving", staat op de tegel te lezen.
Overlast Lucasbolwerk
Utrecht voerde ruim een maand geleden een harddrugsverbod in omdat met name bij het Lucasbolwerk de overlast toenam. Een groep van ruim 120 verslaafde dak- en thuislozen gebruikte daar harddrugs en alcohol en zorgde voor veel overlast. Het park werd de afgelopen maanden geteisterd door aanrandingen, steekpartijen en berovingen. Ook werd er gebedeld bij de terrassen van de cafés tegenover het plantsoen.
"In 2023 werd in Utrecht een harddrugsverbod ingesteld. Destijds werd gedacht dat een boete van 420 euro mensen naar zorg zou leiden", luidt het vervolg van de cynische tekst. In een toelichting zegt Stichting Goud dat het beleid van de gemeente repressief is en de problemen juist vergroot. De stichting pleit voor een aanpak waarbij de verslaafden zelf kunnen aangeven wat ze nodig hebben.
"Mensen worden opgejaagd, gefouilleerd en beboet. Er wordt niet met ze gepraat, maar over ze gepraat", laat de stichting weten. De opvang voor de verslaafden vinden zij onvoldoende. "Mensen blijven op straat gebruiken, maar verdwijnen uit beeld. Of ze krijgen boetes, die ze niet kunnen betalen, en die niks zullen veranderen aan hun verslaving en dus gebruik."
Gemeente reageert
De gemeente herkent zich absoluut niet in die kritiek, zegt een woordvoerder. "Onze aanpak begint en eindigt met de zorg. We gaan het gesprek met de gebruikers aan en begeleiden ze richting de juiste zorg. We hebben zelfs een cliëntadviesraad opgericht die bestaat uit gebruikers. De groep weet ons dan ook steeds beter te vinden."
De woordvoerder laat weten dat er inderdaad boetes worden uitgedeeld. "Dat waren er de afgelopen week zeven. Maar ter vergelijking: we hebben drie keer zoveel mensen doorverwezen naar de juiste zorg." Het uitdelen van de boetes is volgens de gemeente wel nodig. "Alleen een harde kern veroorzaakt nu overlast, daar handhaven we wel op. Dat moet ook om de stad veilig te houden."

Waterbedeffect
Omwonenden van het Lucasbolwerk geven aan dat de overlast sinds de invoering van het verbod behoorlijk is afgenomen. Als is de overlast niet geheel verdwenen en is er sprake van een klein waterbedeffect. Kleinere groepen veroorzaakten bijvoorbeeld overlast bij park Lepelenburg.
De tekst op de tegel eindigt na enkele kritische zinnen wel iets positiever. "In 2030 kwam men opnieuw tot het inzicht dat repressie geen zorg is. Wederom werd daarna het zorgaanbod vergroot en de medemenselijkheid hervonden", luiden de laatste regels.