Vaak verzet tegen zonnepanelen, maar knappe koppen werken aan nieuwe technieken
Utrecht - "Doe zonnepanelen in een geluidsscherm of maak gebruik van nieuwe technieken." Dat zeggen bewoners in Haarzuilens die zich zorgen maken over de komst van een zonneveld in hun dorp. Ze vinden dat het veld ten koste gaat van de natuur en het beschermd dorpsgezicht, maar zijn niet tegen de komst van duurzame energie. In De Bilt zijn ze verder. Daar ligt al jaren een zonneveld en de vergunning voor een tweede veld is binnen. Hoe makkelijk is het eigenlijk om een zonnepark aan te leggen en zijn die nieuwe technieken al te gebruiken?
Wiep Folkerts van TNO Solar is er in ieder geval positief over. "Wij kunnen nu met nieuwe projecten beginnen." Zijn team heeft een soort laminaat met zonnecellen ontwikkeld, dat overal in verwerkt kan worden. "Deze zonnecellen kunnen in gevelplaten verwerkt worden of in dakplaten." Het laminaat dat Folkerts met zijn team maakt ziet er flexibel uit. De panelen zijn niet zo flexibel als een lapje stof, maar als je ze optilt buigen ze wel en zijn ze dus in allerlei vormen te maken. Folkerts: "Ze zijn bijna niet zichtbaar in de omgeving en het is een betaalbare methode."
Zonnevelden in de stad Utrecht
In het buurtschap Ockhuizen onder de rook van de stad Utrecht staan ze te springen om dit soort nieuwe zonnepanelen. De gemeente Utrecht wil namelijk in het weiland tussen de woningen en de snelweg A2 een zonneveld aanleggen. De plannen zijn al vergevorderd. De inspraakbijeenkomsten zijn geweest, maar de bewoners zijn teleurgesteld.
"De gemeente luistert niet naar ons", aldus een woordvoerder van Stichting Behoud Landschap Haarzuilens waar de bewoners in verenigd zijn. "We zouden de ruimte krijgen om met een alternatief voorstel te komen, maar daar heeft de gemeente niet op gewacht. We zijn nu twee jaar verder en nu ligt er al een concreet plan dat naar de gemeenteraad gaat."
"Realiseer duurzaamheid op een duurzame manier", vervolgt de woordvoerder zijn verhaal. "Die zonnepanelen komen dicht op de grond en dicht op elkaar en dat is belastend voor de grond hier die bestaat uit klei en veen." De bewoners zijn zelf op zoek gegaan naar alternatieven en pleiten voor zonnepanelen in de geluidschermen van de A2 of lichtdoorlatende zonnepanelen, zodat de grond niet zoveel te lijden heeft.
Zo'n geluidsscherm met zonnepanelen is zo'n gek idee niet. Bij Uden in Brabant langs de A50 staat het langste geluidsscherm in Nederland met zonnepanelen, zegt Folkerts van TNO. "We kunnen dat al doen. Met ons laminaat kun je in de fabriek waar de bouwelementen voor de geluidsschermen worden gemaakt de zonnecellen al integreren. Dan ben je technisch handig bezig en economisch."
"Mensen hopen altijd dat er nieuwe techniek is die het nog beter doet." Wethouder Lot van Hooijdonk van Utrecht is verantwoordelijk voor het ontwikkelen van duurzame energie in de stad. "Al onze energie duurzaam opwekken is de opdracht vanuit het klimaatakkoord. We hebben niet meer de tijd om te wachten op nieuwe ontwikkelingen. Die gaan heus nog wel komen, maar ondertussen moeten we wel met de huidige zonnepanelen en windmolens zoveel mogelijk meters gaan maken."
Zonnevelden in De Bilt
In De Bilt zijn ze al verder met het aanleggen van zonnevelden. "We willen nu handelen met de technieken die voorhanden zijn", zegt Bouwe Taverne van BENG!, een coöperatie met vrijwilligers en onbezoldigde professionals die De Bilt klimaatneutraal willen krijgen. "We maken gebruik van de beste technieken en ook milieuvriendelijke technieken die op dit moment goed toepasbaar zijn."
Eenvoudig is het niet om een zonnepanelenpark te realiseren. Dat duurt soms wel tot 6 jaar. In De Bilt heeft BENG! al jaren terug een eerste zonneveld aangelegd samen met het waterschap De Stichtse Rijnlanden en met een tweede veld zijn ze nu bezig. "We moeten met veel dingen rekening houden" Volgens Taverne moet je al op tijd in overleg gaan met de omwonenden. "Er is weerstand. Dat zie je in de vorm van schriftelijke protesten en ook in de pers. Maar je spreekt ook veel mensen die zeggen 'hartstikke goed' wat wij doen. Er zijn veel meer voorstanders dan tegenstanders, merk ik."
Toch zijn er zeker weer bewoners die tegen de nieuwste plannen zijn van BENG!. "Mensen die er aan wonen, die roeren zich altijd wat meer. Bij het project bij de waterzuivering zijn we goed in gesprek geweest met bewoners. Daardoor liggen de panelen nu niet vlak achter de aangrenzende woningen. De bewoners hebben daar dus geen direct zicht op."
De rol van de provincie
In de provincie Utrecht zijn nu 12 zonneparken en daarmee staat de provincie op de derde plek onderaan in het rijtje met de andere 12 provincies. "We hebben een lastige provincie met de bossen bij de Utrechtse Heuvelrug, want die ga je niet kappen voor de aanleg van een zonneveld", zegt Robin Koppers, projectleider zonne-energie bij de provincie. "Denk ook aan de Hollandse Waterlinie. Een zonneveld moet daar wel inpassen."
In 2050 moet Nederland klimaatneutraal zijn. Dat is afgesproken in het klimaatverdrag van Parijs. Daarom zet de politiek in op duurzame energie. In de provincie Utrecht zijn al windmolens geplaatst en liggen enkele zonnevelden. Uit de laatste cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek blijkt dat onze regio op de 11de plek staan van alle provincies als het gaat om het opwekken van zonne-energie met zonneparken. Op dit moment zijn er 12 zonnevelden gerealiseerd en liggen er plannen voor meer, maar die stuiten vaak op weerstand van omwonenden. Op onderstaande kaart is te zien wat er in jouw gemeente is gerealiseerd.
De provincie heeft onderzocht waar zonnevelden zouden kunnen komen. "Dat gaat om 1 tot 2 procent van de landbouwgronden. Doelstelling voor 2030 is dat we 1000 hectare aan zonnevelden hebben liggen in de provincie." Alleen met zonnevelden is de provincie er dan overigens nog niet. Koppers: "Dan moet je ook een grote klapper maken met windenergie om die 2,4 terawatt uur aan duurzame energie te realiseren in 2030."
Zonnepanelen op daken
"We willen ook graag zonnepanelen aanleggen op daken", zegt Taverne van BENG! in De Bilt. "Dat is zo lastig. Het is verschrikkelijk moeilijk om eigenaren van die daken zover te krijgen zonnepanelen te plaatsen voor derden. Ze hebben geen zin in rompslomp en zijn bang zijn voor brand of blikseminslag." BENG! heeft een groot project op het oog, namelijk zonnepanelen op de daken van de panden op bedrijvenpark Larenstein, maar dat is moeilijk te realiseren. "Ondernemers zien ook dat ze er nauwelijks iets aan overhouden. Er is voor hen ook geen enkele verplichting vanuit de overheid om hun daken beschikbaar te stellen."
"We willen het allemaal. Zonnepanelen op daken en bij parkeerplaatsen", zegt wethouder Van Hooijdonk. "Als we in Utrecht alle daken volleggen hebben we een vijfde van al het stroomgebruik van nu gerealiseerd. Terwijl we weten dat het stroomgebruik gaat toenemen door het elektrische rijden en elektrisch koken bijvoorbeeld. Dus dat is niet genoeg. We hebben veel meer nodig om als stad in ons eigen stroomgebruik te voorzien."
De gemeente Utrecht wil dus ook inzetten op zonnepanelenparken. Van Hooijdonck: "Anders redden we het niet." Het eerste zonneveld in de stad is onlangs geopend bij. Er komen zonnepanelen langs de A12 en als de gemeenteraad akkoord gaat dus ook bij Ockhuizen in Haarzuilens.
Terug naar TNO met die flexibele zonnepanelen. "Al zouden we alle daken in Nederland benutten, dan nog heb je die velden nodig om de doelstelling te halen." Deze panelen zijn absoluut de toekomst en kunnen nu al ingezet worden, maar dan zijn we er dus nog niet."
Kijk hier naar nieuwe technieken voor zonnepanelen van TNO Solar
