Overlast Lombok onbeheersbaar volgens moskee: 'Ze zijn agressief, hebben niks te verliezen'

© RTV Utrecht / Tessa Beijer
Utrecht - Steek- en vechtpartijen, winkeldiefstallen, zakkenrollen en ga maar door. Op de Kop van Lombok is het de laatste tijd onrustig. Het bestuur van de Ulu-moskee, bewoners en winkeliers in de Utrechtse wijk Lombok zijn de overlast van groepen jonge mannen die rondhangen in de zogenoemde Kop van Lombok meer dan zat. Met een brandbrief aan het college van burgemeester en wethouders vraagt het moskeebestuur aan de gemeente om snel met maatregelen te komen.
"De situatie is dusdanig alarmerend dat we de afgelopen weken genoodzaakt waren om de openingstijden van onze moskee aan te passen", zegt Yücel Aydemir, voorzitter van de Ulu-Moskee. Volgens hem is de maat vol en is de situatie onbeheersbaar geworden. "Bovendien hebben we cruciale maatregelen moeten treffen om op zijn minst enige veiligheid binnen onze moskee te waarborgen", schrijft hij in de brandbrief.
Yücel Aydemir ziet het liefst structurele maatregelen.
Yücel Aydemir ziet het liefst structurele maatregelen. © RTV Utrecht
Aydemir zegt dat de moskee het laatste half jaar vooral te maken heeft met overlast van zogenoemde veiligelanders. Dat zijn mensen die geen beroep kunnen doen op de vluchtelingenstatus en dus terug moeten naar hun land van herkomst. "Ze komen vanuit hun culturele achtergrond naar de moskee, maar 90 procent komt niet om te bidden. Ze willen zich douchen, omkleden, eten en slapen. We willen iedereen helpen, maar deze mensen zijn enorm agressief. Ze gebruiken verbaal en fysiek geweld. Ook winkeliers in de omgeving hebben er last van. Er wordt veel gestolen. Deze mensen zijn agressief, ze hebben niks te verliezen."

Gestolen pinpassen

Ondernemer Ron Stomp bevestigt dat beeld. Hij heeft regelmatig last van jonge mannen in zijn sigarenwinkel om sigaretten te kopen. "Ze willen dan met pin betalen, maar de pasjes die ze bij zich hebben werken vaak niet of ze moeten een code invoeren die ze niet hebben. Een tijdje geleden betaalden ze met een gestolen pas, bleek later. Ik heb er camerabeelden van die ik aan de wijkagent heb gegeven, maar de politie doet niets."
Een van onze vrijwilligers is bijna in elkaar getrapt
Yücel Aydemir, moskeevoorzitter
De recente steekincidenten hebben volgens moskeevoorzitter Aydemir bovendien diepe sporen achtergelaten, met name onder de vrijwilligers. Ze zijn terughoudender geworden om anderen aan te spreken op hun gedrag. Aydemir: "We moeten vaak de politie bellen. Die jongens zijn vaak stoned en gebruiken drugs. Eén van de vrijwilligers is bijna in elkaar getrapt." Ook worden er diefstallen gepleegd in het gebedshuis volgens de moskeevoorzitter.
De huidige situatie is in november vorig jaar ontstaan. Dat heeft onder andere te maken met eerdere overlast onder het Bollendak bij Utrecht Centraal. Toen daar werd opgetreden, verplaatste een deel van de overlast zich naar Lombok. Een deel van de overlastgevers bestaat uit dak- en thuislozen en veiligelanders.
De gemeente Utrecht zette daarop extra middelen in, zoals cameratoezicht en stewards, om de situatie in de Kanaal- en Damstraat te verbeteren. Maar de onrust bleef en nam volgens velen de laatste tijd zelfs toe.
Yasin Ugur, voorzitter van de Winkeliersvereniging Lombok beaamt dat de problemen onder het Bollendak zich hebben verplaatst naar de wijk en alleen maar groter worden. "We hebben vorig jaar afspraken gemaakt om de veiligheidsproblemen aan te pakken, zoals stewards in de straat , maar dat is niet genoeg. De laatste tijd zijn er meer problemen, zoals de twee steekpartijen en diefstallen. Wij weten niet meer hoe we dit op moeten lossen."
Overlast Lombok onbeheersbaar volgens moskee: 'Ze zijn agressief, hebben niks te verliezen'
Overlast Lombok onbeheersbaar volgens moskee: 'Ze zijn agressief, hebben niks te verliezen' © RTV Utrecht / Marijn van Gelder

Teleurgesteld

Zo zeggen buurtbewoners Stephan Barneveld en Vreni Posthuma dat het wel een gebied lijkt waar alles wordt getolereerd. "De overlast kan maar voortbestaan"' zegt Barneveld. "Er is hier geen handhaving, de gemeente en politie doen niks", vult Posthuma aan. Ze zijn teleurgesteld dat er niet meer handhaving rondloopt.
Een oud-buurtbewoner die anoniem wil blijven zegt ook dat het veiligheidsgevoel achteruit is gegaan. "Veiligelanders kunnen niet rondkomen en gaan dan stelen. En ze kunnen geen onderdak vinden en zie je ze pitten in de wijk, op het Westplein en op de Timorkade. De gemeente moet echt ingrijpen. Bij het Bollendak wordt meteen ingegrepen en hier duurt overlast maar voort."
Moskeevoorzitter Aydemir zegt benieuwd te zijn naar initiatieven van de gemeente om de veiligheid in het gebied rond de Kop van Lombok te herstellen. "Omwonenden, moskeebezoekers en vrijwilligers bij de moskee moeten weer een veilig gevoel krijgen. Er moet naar een oplossing gekeken worden. En de leefbaarheid moet verbeterd worden. We willen dat er vanuit de gemeente gehandhaafd wordt. Er moet ook wetgeving komen vanuit Den Haag zodat mensen zonder status niet als honden worden losgelaten in de maatschappij."

Burgemeester Dijksma zegt vandaag in een brief aan de gemeenteraad dat het aantal incidenten met overlastgevende vreemdelingen is toegenomen en dat de aard van de incidenten grimmiger wordt. Op de Kop van Lombok is de urgentie om daar iets aan te doen volgens de burgemeester momenteel het hoogst.

Naast de algemene maatregelen die de gemeente treft zijn er daarom ook een paar die specifiek daar ingezet worden. Zo onderzoekt de gemeente of ook in dat deel van de stad verblijfsontzeggingen kunnen worden gegeven, net als elders in het stationsgebied. Ook wordt gekeken naar het opnieuw inzetten van flexibel cameratoezicht en het verlengen van de inzet van winkelstewards. Sinds twee dagen wordt het stedelijk flexteam van gemeentelijke handhavers al in het gebied ingezet.

Zie ook: Overlast criminele vreemdelingen groter en grimmiger, Dijksma op zoek naar hulp in Den Haag