Overlast Lucasbolwerk lijkt verdwenen na Utrechts drugsverbod, waar zijn gebruikers gebleven?

Al vele jaren zit de bank op het Lucasbolwerk vol met drugsgebruikers. Een groep van ruim 120 verslaafde dak- en thuislozen gebruikte daar harddrugs en alcohol en zorgde voor veel overlast. Het park werd de afgelopen maanden geteisterd door aanrandingen, steekpartijen en berovingen. Ook werd er gebedeld bij de terrassen van de cafés tegenover het plantsoen.

Om een einde te maken aan de overlast besloot de gemeente Utrecht half juni een verbod in te stellen op het gebruik van harddrugs in de openbare ruimte. Op 1 augustus ging het verbod in en sindsdien is het eens zo volle bankje op het Lucasbolwerk nagenoeg leeg, vertelt Timo Wagenaar van het nabijgelegen kinderdagverblijf Ellimo.

Wagenaar: "Het is een stuk stiller in het park. Het aantal gebruikers is gigantisch verminderd." Niet alle problemen zijn voorbij. "De handel is nog niet de straat uit."

Dat bevestigt de gemeente Utrecht. "Het is een stuk rustiger rondom het Lucasbolwerk. Een deel van de overlastgevende groep is bij zorginstellingen terechtgekomen of bij gebruikersruimte de Stek. Maar aan de andere kant zien we dat er op andere plekken groepjes verslaafden samenkomen. Bijvoorbeeld bij Park Lepelenburg", aldus een woordvoerder. Om nieuwe problemen in de kiem te smoren, zoekt het zogenoemde eropaf-team deze groep nu daar op. "Zij zullen ze aanspreken en ook zorg aanbieden", legt de woordvoerder uit.

Het verspreiden van de groep is volgens Moreno van Hulst van Stichting GOUD precies het probleem. Hij zet zich met de organisatie in voor de belangen van dak- en thuislozen. "Deze groep zat op één plek en is nu verspreid over allerlei hoekjes in Utrecht. Daardoor zijn ze niet meer goed in beeld én gaan ze thuis gebruiken om te ontsnappen aan boetes."

Dat merken ze bij GOUD al, vertelt Van Hulst. "We kunnen deze kwetsbare groep veel moeilijker bereiken. En als je ze niet kunt vinden, lukt daadwerkelijk helpen ook niet. We hebben het probleem op deze manier alleen maar verschoven."

Daar zijn ze het bij de Tussenvoorziening niet mee eens. Die hulporganisatie is ook betrokken bij het eropaf-team en zij zien de verspreiding van gebruikers juist als iets positiefs. "Die kleinere groepjes zijn veel makkelijker om contact mee te leggen."

Bovendien lijkt het er vooralsnog niet op dat er mensen uit het zicht verdwijnen, legt een woordvoerder uit. "Het eropaf-team kent de doelgroep heel goed, net als de plekken waar zij zich bevinden. Ze bewegen met die groepen mee. Eigenlijk is er juist méér zicht."

Dat zien ze ook terug bij de Stek, de locatie in Utrecht waar nog wel gebruikt mag worden. "We spotten daar een hoop nieuwe gezichten. Dat is echt het effect van de nieuwe inzet en regels. En als mensen daar komen, geeft dat ook ruimte om te kijken naar wat passende zorg is. Het verbod is dus niet alleen goed voor de veiligheid, maar zeker ook voor de mensen zelf."

Een periode van twee weken is te kort voor een definitieve conclusie. Duidelijk is wel dat de problemen op het Lucasbolwerk voorlopig verdwenen zijn. Wat betreft Wagenaar van kinderdagverblijf Ellimo kwam dat precies op tijd. "De doelstelling was wel dat het weg zou zijn voor dat de dagen sneller donker worden. Het is echt angstaanjagend voor ouders of personeel als er in het donker ineens iemand opduikt. Dat lijken we in de kiem gesmoord te hebben."

Jos van Opzeeland van de Stadsschouwburg in Utrecht is het daarmee eens. Op dit moment is het theater dicht, maar aan het einde van het vorige seizoen werden er volgens hem soms gebruikers van het toilet gehaald met de naald nog in hun arm. "Het lijkt rustiger, dus hopelijk is dat nu voorbij. Maar daar komen we volgende week, als we weer open gaan, pas écht achter."