'Boete' voor kopje koffie in plastic bekertje, toch klinkt op Utrecht Centraal begrip

© RTV Utrecht / Robert Jan Booij
Utrecht - Voordat je de trein neemt nog even een koffie-to-go scoren in een wegwerpbeker met plastic? Daar moet je nu extra voor betalen. Ondernemers mogen sinds zaterdag niet langer gratis bekers en bakjes aanbieden waar plastic in zit omdat die slecht zijn voor het milieu.
De prijsverhogingen gelden voor al het drinken of eten dat je afhaalt of laat bezorgen. Dus als je een koffie op het station haalt, een frietje meeneemt bij de snackbar, een maaltijdsalade in de supermarkt koopt of een broodje in plastic bij het tankstation.
Op station Utrecht Centraal kostte een koffie in een wegwerpbeker nog 2,50. Sinds zaterdag betaal je 10 cent extra voor het gebruik van het plastic laagje in de kartonnen beker.
"Die is nodig om hem waterdicht te maken. Helaas is er nog geen goed alternatief", zegt Willemijn Weinands van de NS. Het spoorbedrijf beloont reizigers die zelf een mok meenemen met een korting van 25 cent. Dat was al een paar jaar het geval en blijft ook zo.
Reizigers, ondernemers en de NS over de plastictax (08.40 uur)

Begrip

Onder forenzen en ondernemers op Utrecht Centraal klinkt begrip voor de prijsverhoging, ziet Alper Duman, winkelmanager bij de Kiosk. "We zijn er ook al een tijdje mee bezig en hebben onze klanten voorbereid. Het kassasysteem is al aangepast."
"Ik had er inderdaad al over gelezen en vind het een goede maatregel", zegt een reiziger. "Wel is het zo dat het ons nu wordt opgelegd, wat terecht is, maar op het station moet ook de stap worden gemaakt naar een korting voor het zelf meenemen van bakjes. Bijvoorbeeld je eigen patatbakje. Nu kan je alleen je eigen beker meenemen."
Bij Julia's op het station kan je wel al terecht met een eigen bakje, vult de NS aan. "Je betaalt daar 35 cent extra voor je pasta in wegwerpverpakking met plastic."
Reizigers, ondernemers en de NS over de plastictax (08.40 uur)
Een andere reiziger benoemt dat supermarkten nog veel meer aangepakt mogen worden met hun dubbele plastic verpakkingen.
De overheid verwacht niettemin dat door de nu genomen maatregelen 40 procent minder wegwerpplastic wordt gebruikt. Optimistisch misschien, maar eerdere campagnes bleken ook succesvol, zoals het verbod op gratis plastic tasjes sinds 2016.
De plastic-tax is hard nodig, ziet de NS. "Per dag verdwijnen 80.000 wegwerpbekers in een afvalbak op alle stations. Zonde, want ze zijn niet te recyclen." Over het hele land bezien zijn de cijfers nog schokkender: elke dag gooien we 19 miljoen plastic bekers en voedselverpakkingen weg die slechts één keer zijn gebruikt.

Zo zit het

De kosten die je maakt staan apart op de kassabon vermeld. Zo zie je meteen hoeveel extra je betaalt. Ondernemers mogen zelf bepalen hoeveel ze vragen voor wegwerpbekers en -bakjes die plastic bevatten. Maar de overheid heeft wel richtlijnen meegegeven: 25 cent voor een beker, 50 cent voor een maaltijd (eventueel met meerdere bakjes) en 5 cent voor voorverpakte kleine porties groente, fruit, noten of beleg en saus.

Ondernemers zijn verplicht om een herbruikbare optie aan te bieden. Er zijn twee manieren: of ze bieden herbruikbare bekers en bakjes aan waarvoor je borg moet betalen en die je terug kunt brengen. Of ze vullen de beker of het bakje dat jij hebt meegebracht. De ondernemer kiest zelf welke vorm wordt aangeboden. Ze kunnen er ook voor kiezen om beide vormen aan te bieden.

Vanaf 1 januari 2024 wordt bij consumptie ter plaatse herbruikbaar servies het uitgangspunt. Denk aan de afwasbare mok op kantoor en herbruikbare of hoogwaardig recyclebare bekers en bakjes op festivals en evenementen.