'Slechtziende, dove man met verstandelijke beperking financieel uitgekleed door oplichterskoppel'

© RTV Utrecht / Timo Anceaux
Utrecht - "Het is misselijkmakend!" Met die woorden omschreef de officier van justitie de dwang en oplichtingspraktijken waarmee een stel uit Driebergen een zeer kwetsbare, verstandelijk beperkte man uit Maarn misbruikte. Zij deden volgens het Openbaar Ministerie "alles om de slechtziende en dove man zo snel mogelijk financieel uit te kleden." Hij werd vastgehouden in de woning van het stel en moest geld voor hen pinnen. Ook werden op zijn naam telefoonabonnementen met dure toestellen afgesloten en werd een lening aangevraagd voor de aankoop van een scooter.
Dankzij een wantrouwende medewerker van de Mediamarkt liepen de man en de vrouw samen met een Utrechtse medeverdachte tegen de lamp. Vandaag moesten ze zich voor de rechtbank verantwoorden voor de zaak, die vier jaar lang op de plank lag.

Berta

In de zomer van 2019 maakte ene 'Berta' via de datingsite Badoo een afspraakje met het slachtoffer. Op dinsdag 2 juli stond de 34-jarige vrouw die zich Berta noemde bij hem voor de deur. Ze wilde niet binnenkomen, maar vroeg hem met haar mee te gaan in de auto. Na een bezoek aan McDonalds gingen ze naar het huis van de vrouw. Daar waren ook meerdere andere volwassenen en kinderen aanwezig.
Volgens het slachtoffer werd in de woning van de vrouw niet met hem gesproken. Zijn telefoon werd afgepakt en er zou geld van zijn spaarrekening naar zijn betaalrekening zijn overgeboekt. Daarna moest hij met de 35-jarige man van Berta mee naar een pinautomaat, waar hij 600 euro opnam.
Bij de politie verklaarde de man uit Maarn later dat hij meewerkte, omdat hij de verdachte "een gevaarlijke man vond en bang was dat hij zou slaan." Toen ze weer terug kwamen in de woning van het stel moest hij het gepinde geld aan Berta afgeven. "Ze zeiden niet eens dankjewel, nog geen kusje kreeg ik van haar", verklaarde het slachtoffer later.
Hij was voortdurend angstig en er is op een vreselijke manier misbruik van hem gemaakt.
officier van justitie

Deur op slot

De verdachten dwongen hem volgens het OM in hun woning op de bank te blijven slapen. De deur was op slot, zodat hij niet weg kon. De volgende ochtend werd hij door de verdachten ziekgemeld op zijn werk en reden de man en een andere vrouw met hem naar zijn huis in Maarn. Die andere vrouw haalde binnen zijn lades leeg. Zijn ID-kaart, bankpas, salarisstroken, rekeningafschriften en overschrijvingsformulieren werden in een tasje meegenomen.
Maar ze lieten de Utrechter nog niet gaan. Bij hen thuis werd met banken en verzekeringen gebeld. Daarna werden bij telefoonwinkels in Utrecht en Amersfoort abonnementen met dure toestellen op zijn naam afgesloten. Er werd een krediet aangevraagd voor de aankoop van een scooter van 7000 euro en hij moest bij een computerwinkel "ergens zijn handtekening onder zetten."

Opgepakt

Het ging mis voor de oplichters toen zij het slachtoffer met hun Utrechtse medeverdachte naar de Mediamarkt stuurden. Toen de Utrechter tegen een winkelmedewerker zei dat de dove man twee abonnementen met dure iPhones wilde afsluiten voor hemzelf en zijn dochter, kreeg die medewerker argwaan. Toen hij de zogenaamde dochter belde om het te checken, kreeg hij een snauwende Berta aan de lijn.
De winkelmedewerker waarschuwde de beveiliging en korte tijd later arriveerde de politie. Die ontdekte dat het slachtoffer helemaal geen dochter had. Door een telefoontje naar diens broer, kwamen de agenten erachter dat de man uit Maarn verstandelijk beperkt is en dat al eerder was geprobeerd om misbruik van hem te maken.
Buiten op parkeerterrein wees het slachtoffer de man van Berta aan, die in zijn auto met zijn vrouw zat te appen. In de auto lagen papieren van het slachtoffer en formulieren voor het afsluiten van telefoonabonnementen. Een oud paspoort van Berta lag in het dashboardkastje. De vrouw was zelf ook in de buurt en nam snel de benen, maar werd korte tijd later opgepakt.

Financieel uitgekleed

Volgens de officier van justitie liet de vrouw die zich Berta noemde het slachtoffer geloven dat ze een relatie met hem wilde en dat hij haar kon helpen, omdat ze geld nodig had. "Zij hebben geen geweld gebruikt of dreiging van geweld, maar hanteerden wel een andere vorm om hem iets te laten doen wat hij niet wilde", stelde de officier.
De man en de vrouw hebben allebei een dik strafblad en zijn al vaker veroordeeld voor dergelijke oplichtingspraktijken. De vrouw zat daarvoor kort geleden twee jaar cel uit en de twee staan over drie maanden opnieuw voor de rechter. Via de datingssite Badoo zouden ze nog meer slachtoffers hebben benaderd en opgelicht. Hun medeverdachte is vanwege drugszaken eveneens een bekende van politie en justitie.
"De verdachten wisten heel goed dat het ging om een zeer kwetsbare man. Hij gaf duidelijk aan dat hij dit allemaal niet wilde, maar daar werd niet naar geluisterd. Zij deden alles om hem zo snel mogelijk financieel uit te kleden. Hij was voortdurend angstig en er is op een vreselijke manier misbruik van hem gemaakt", betoogde de officier van justitie.
De verklaringen van de aangever zijn niet al te betrouwbaar. Hij is doof en slechtziend. Heeft 'ie het allemaal wel goed kunnen waarnemen en begrijpen?
advocaten van verdachten

Strafeisen

Op dergelijke praktijken staat maximaal twee jaar gevangenisstraf. De officier erkende dat de zaak te lang op de plank heeft geleden en eist voor de vrouw acht maanden cel en voor de man zes maanden. Aan de medeplichtige Utrechter zou de rechtbank vanwege zijn ondergeschikte rol een taakstraf van 150 uur moeten opleggen. Volgens zijn advocaat is ook hij een kwetsbaar persoon en was hij slechts "de boodschappenjongen" van de andere twee.
De officier van justitie nam het de verdachten kwalijk dat zij niet de moeite hadden genomen om vandaag zelf naar de rechtbank te komen om tekst en uitleg te geven over de verdenkingen. Zij hebben tijdens verhoren steeds gebruik gemaakt van hun zwijgrecht.

Onbetrouwbaar

Volgens de advocaten van de verdachten zijn de verklaringen van het slachtoffer door zijn verstandelijke beperking niet al te betrouwbaar. "Hij is doof en slechtziend. Heeft 'ie het allemaal wel goed kunnen waarnemen en begrijpen?", vroegen zij zich in hun pleidooi af. Voor dwang of oplichting door hun cliënten is volgens de advocaten onvoldoende bewijs.
Als de rechtbank hen toch schuldig vindt, moet rekening worden gehouden met het feit dat het veel te lang heeft geduurd voor de zaak is afgehandeld. Omdat zij samen een gezin met meerdere jonge kinderen hebben, zouden de rechters het moeten laten bij taakstraffen en geheel voorwaardelijke celstraffen.
Of de rechtbank gevoelig is voor de argumenten van de verdediging, wordt over twee weken duidelijk bij de uitspraak.