Toch geen verplichting voor gratis drinkwater op alle Utrechtse dance-evenementen

© Soenda Festival - Niels de Vries
Utrecht - Op alle dance-evenementen in Utrecht zou gratis drinkwater verplicht worden, meldde de gemeente afgelopen dinsdag in een raadsbrief. Maar de vork blijkt toch anders in de steel te zitten. De gemeente baseert zich op een richtlijn van het RIVM, die toevallig afgelopen week is aangepast. In die nieuwe richtlijn staat niets over dance-events en gratis drinkwater. Het enige moment waarop de gemeente gratis water verplicht kan stellen, is op dagen waarop het hitteprotocol van de VRU ingaat.
Het had sowieso nogal wat voeten in de aarde, de hele kwestie rondom gratis water op festivals. Al in 2019 werd een motie daarover unaniem aangenomen, maar het duurde dus nog vier jaar voordat er een raadsbrief verscheen. Dat had deels te maken met corona, maar het bleek ook juridisch lastiger te zijn dan gedacht. De Algemene Plaatselijke Verordening (APV) biedt namelijk niet genoeg juridische basis om gratis drinkwater te verplichten. De enige manier waarop dat wel kan, is als er een hoger risico voor de gezondheid van bezoekers is.
En daar kwam dus de hygiënerichtlijn van het RIVM om de hoek kijken. Want de gemeente kan gratis drinkwater dus niét verplicht stellen via haar eigen APV, maar wél via de gezondheidsrichtlijn van de GGD, die zich weer baseert op het RIVM.
Die maakte – tot een week geleden - onderscheid tussen verschillende soorten evenementen, waaronder dance- en sportevenementen. Die twee evenementsoorten hebben een verhoogd risico op uitdroging, was de gedachte daarachter. "Dat was altijd al omstreden", vertelt Heko Scheltema van Vereniging Evenementen Utrecht. "Want wanneer is iets een dance-evenement? En waarom is dat anders dan bijvoorbeeld een rockconcert?"

Wat is een dance-evenement?

We legden de vraag voor aan de gemeente: wanneer is iets precies een dance-evenement. Die laat weten: "Dance-evenementen zijn evenementen waar hoofdzakelijk elektronische muziek wordt gedraaid door middel van dj’s of live muzikanten. De muziek is de bindende factor van de evenementen. In Utrecht vallen daar de komend periode Verknipt (10/11 juni), Lief (2 september) en Smeerboel (9 september) onder."

Hygiënerichtlijn

Afgelopen week heeft het RIVM de hygiënerichtlijn aangepast en is de categorie 'dance-evenementen' volledig geschrapt. En dat betekent dus kort gezegd dat de raadsbrief op het moment van schrijven alweer achterhaald was. Er is een uitzondering: op dagen dat het kwik de 25 graden aantikt, kan de gemeente festivalorganisatoren wél verplichten om gratis drinkwater beschikbaar te stellen. Dat gebeurt als de hitteprocedure bij evenementen van de Veiligheidsregio Utrecht (VRU) in werking treedt.
De Vereniging Evenementen Utrecht is blij dat gratis drinkwater niet meer verplicht wordt op álle dance-evenementen. Want water is een serieuze kostenpost, zegt Scheltema. "Er komt meer bij kijken dan je misschien denkt. Veel festivals zijn op een grote grasvlakte. Het aanleggen van een veilige en kwalitatieve drinkwaterbron moet vaak door een gespecialiseerd bedrijf worden gedaan. Dat zijn serieus extra kosten."

Drugsgebruik

En dat in tijden dat festivalorganisatoren sowieso te maken hebben met oplopende kosten. Muziekjournalist Atze de Vrieze, die zich in zijn podcast De Machine ook bezighoudt met de zakelijke kant van de muziekwereld, ziet dat festivals daar in steeds grotere mate mee worstelen. "Er komen steeds strengere eisen. Dat zag je ook toen vorig jaar QR-codes gescand moesten worden vanwege covid. Dat waren enorme kostenposten, waarvoor organisatoren niet bij de overheid konden aankloppen."
Toch zou hij het een goede zaak vinden als water verplicht gratis werd op festivals. "Je ziet nu dat flesjes water bij de bar 5 à 6 euro kosten. Zeker op festivals waar veel drugs als xtc of mdma worden gebruikt, ligt het risico op uitdroging op de loer. Te veel water drinken is dan trouwens ook een risico. Maar voor jongeren, die al 65 euro hebben neergeteld voor een kaartje – want dat kost een gemiddeld festival in Utrecht tegenwoordig wel – kan het wel een drempel zijn om zoveel geld te betalen voor een flesje water. Dus ik snap dat organisatoren het een kostenpost vinden, maar de veiligheid van je bezoekers lijkt me belangrijker."
Voor bezoekers van Verknipt (10 en 11 juni bij Strijkviertel), Lief (2 september, ook bij Strijkviertel) en Smeerboel (9 september in Papendorp) is het dus niet per se zo dat er gratis drinkwater aanwezig moét zijn. Tenzij het warm is. Maar, laat een woordvoerder van de gemeente weten: "Bij de EHBO-post van Verknipt moet tenminste 60 liter drinkwater beschikbaar zijn. En we weten al dat Smeerboel gratis drinkwater aanbiedt."