Trouwen door de jaren heen: Volksbuurtmuseum zet ‘mooiste dag van je leven’ in de schijnwerper

Samen de taart aansnijden
Samen de taart aansnijden © Familie Jansen-Severijn
Utrecht - Al je tanden en kiezen laten trekken is gewoonlijk niet het eerste waar je aan denkt als je gaat trouwen. En tot je 30ste toestemming vragen aan je ouders is er ook niet meer bij. In de tentoonstelling Gewoon Getrouwd in het Volksbuurtmuseum in Utrecht wordt verteld hoe gewone mensen elkaar tussen 1950 en 1975 het ja-woord gaven en wat daar allemaal bij kwam kijken.
Volksbuurtmuseum zet ‘mooiste dag van je leven’ in de schijnwerper
Hoe zag je trouwdag eruit, waar vond je de partner van je dromen en wat veranderde er in je leven na de bruiloft? Voor de tentoonstelling sprak het Volksbuurtmuseum in de Utrechtse volksbuurt Wijk C met honderden mensen. Zij deelden niet alleen hun verhaal, maar ook foto's en jurken.

Het huwelijk als ijkpunt

Volgens directeur Lysette Jansen komt uit de verhalen naar voren dat het huwelijk voor veel van hen een ijkpunt in hun leven was. Maar je ziet ook dat er in de afgelopen zeventig jaar veel is veranderd. Al zijn sommige thema's van alle tijden; zoals bijvoorbeeld de woningnood.
"Zeker in de jaren 50 was er woningnood", vertelt Jansen. "Je moest getrouwd zijn om een woning te krijgen. Als alleenstaande kon je het wel vergeten. Wat we hoorden is dat mensen eerst trouwden voor de wet. Dan kwamen ze op de wachtlijst voor de woning. Ze trouwden dan bijvoorbeeld pas twee jaar later voor de kerk, als ze een woning toegewezen kregen. En dat beschouwden ze dan als hun officiële huwelijk. Dan gingen ze ook pas samenwonen. Of ze gingen inwonen bij hun ouders of hun opa en oma."
Het ja-woord in de kerk
Het ja-woord in de kerk © Familie Werkhoven
Al ver voor het huwelijk spaarden meisjes voor hun uitzet, zodat de linnenkast en de keukenkastjes gevuld konden worden met allerlei huishoudelijke spullen. "Meisjes leerden op school ook borduren, zodat ze hun eigen lakens en tafelkleden konden maken. Pas op het moment dat de uitzet compleet was, kon er getrouwd worden."
Vrouwen werden in de jaren 50 vaak ontslagen als ze gingen trouwen. "Je ging voor het huishouden zorgen en voor je man. Bij de gemeente was het zelfs verplicht om vrouwen te ontslaan als ze gingen trouwen. Dat is gelukkig voorbij. In de jaren 50 is daar een motie voor aangenomen, maar pas in de jaren 70 is dat vastgelegd in de wet. Als vrouw was je afhankelijk van je man. Je mocht geen eigen bankrekening hebben, je was eigenlijk handelingsonbekwaam. Het geld voor de boodschappen moest je van je man krijgen."
En dan het verhaal over die tanden en kiezen: "In de jaren 50 kwam het nog wel eens voor dat bij vrouwen de tanden werden getrokken, het hele gebit werd getrokken en een kunstgebit werd geplaatst om te voorkomen dat de latere echtgenoot daar kosten aan zou krijgen."
De expositie Gewoon Getrouwd in het Volksbuurtmuseum in Utrecht is te zien tot en met 31 augustus 2023.

Dit verhaal komt uit het programma Route C, het cultuurprogramma van RTV Utrecht. De eerste uitzending is elke donderdag rond 13.00 uur en het programma wordt daarna elk uur herhaald.