Hierom vertrok burgemeester Dijksma naar Oekraïne: 'Dreiging van Rusland wordt hier onderschat'

Het is een hele indrukwekkende reis geweest. Omdat je aan de ene kant ziet dat de Oekraïense bevolking ontzettend weerbaar is. Het leven in Kyiv lijkt zijn gang te gaan: de winkels zijn open, er zijn voldoende voorraden.

Het is een prachtige stad, maar als je op maar 30 kilometer afstand komt, zie je de plekken waar de raketten ingeslagen zijn in de appartementen van burgers, waar heel veel mensen de dood vonden. En als je dan met mijn collega burgemeesters spreekt, bijvoorbeeld die van Marioepol, dan hoor je de meest verschrikkelijke verhalen over oorlogsmisdaden. Dat is wel heel heftig.

Wij hebben twee nachten te maken gehad met een luchtalarm dat afging, dus dat betekent dat je de instructies volgt en als dat kan in een schuilkelder zit. Eén nacht in Kyiv zelf, in het hotel, en afgelopen nacht ging het luchtalarm opnieuw af. Toen zaten we in een trein die door het Oekraïense landschap raasde. Daar kun je geen kant op, en dan is het gewoon wachten tot het sein veilig komt.

Ik ben gegaan op uitnodiging van de president (Volodymyr Zelensky, red.) die heel graag veel Europese burgemeesters die bezig zijn met wederopbouw in zijn land bijeen wilde halen. Ook omdat er gewoon afspraken gemaakt moeten worden om de wederopbouw alvast in gang te zetten, zelfs nu de oorlog nog gaande is. Tegelijkertijd was het voor hem natuurlijk ook een belangrijk moment om het signaal af te geven aan Europa: dit is niet onze oorlog, dit is een oorlog tegen humanitaire waarde. En ik denk dat de Vereniging van Nederlandse Gemeenten die ik hier vertegenwoordigde ook heel graag die solidariteit wilde uitdrukken.

Zeker. Ik was er ook als burgemeester van Utrecht, want Utrecht heeft eigenlijk vanaf het begin van de oorlog een belangrijke rol gespeeld in de opvang van Oekraïners. We hebben in de Jaarbeurs natuurlijk de plek waar iedereen die vanuit Oekraïne naar Nederland komt langsgaat voordat die elders in Nederland onderdak kan vinden. Dat regelen en coördineren vanuit onze veiligheidsregio. Onze stad en onze inwoners hebben heel veel gedaan. We hebben meer dan gemiddeld Oekraïners opgevangen en we hebben om die reden nauwe banden met Oekraïense steden, waaronder met Marioepol. Dat is nog onder Russische bezetting. Ik heb gisteravond met de burgemeester van Marioepol gesproken en wij gaan samen met een aantal andere steden ook met hem aan de slag om Marioepol straks weer weder op te bouwen.

Ik begrijp het. Aan de ene kant is het natuurlijk ook een risicoafweging, die we echt niet alleen maken, hè? Daar hebben we experts naar laten kijken en ik ga ook niet zomaar op reis. Ik vertegenwoordig niet alleen Utrecht, maar eigenlijk Nederland hier op het moment dat we die uitnodiging krijgen, omdat ik vanuit mijn rol namens de VNG daar ook zit. En ik vind dat Nederland op zo'n moment echt niet kan ontbreken.

Misschien is het ook wel belangrijk om te zeggen wat de boodschap van veel Oekraïners aan ons is. Die is wel glashelder namelijk. Dit is niet alleen onze oorlog. Als wij dit verliezen, staat Poetin straks voor de deur van Polen en houdt hij niet meer op. Ik denk dat dat perspectief, nog vaak in de Nederlandse discussie ontbreekt. Wij denken allemaal: het is ver weg, het zal wel overgaan. Het zal onze tijd wel duren. Maar ik ben bang dat de dreiging die uitgaat van deze Russische invasie ook voor Europa onderschat wordt.

Zeker, en anders zou ik ook niet gegaan zijn.