Utrecht erkent fouten nadat inwoner bijna miljoen euro aan dwangsommen inde: 'Had nooit mogen gebeuren'
Utrecht - De gemeente Utrecht heeft grote steken laten vallen in een langlopend conflict met een inwoner, concludeert onderzoeksbureau Berenschot. Doordat de gemeente niet of te laat op de vele bezwaarschriften en verzoeken tot informatie van de man reageerde, had hij recht op een bedrag van 930.000 euro. Een gebrek aan regie, te weinig overzicht en een tekortschietende strategie zijn volgens Berenschot de belangrijkste redenen dat de bezwaarblunder tot een miljoenenclaim uitliep. "Meerdere afdelingen binnen de gemeente wisten zich geen raad met het complexe dossier."
De langslepende kwestie begon in 2017 toen inspecteurs van de gemeente constateerden dat het pand en de werfkelders van de man en zijn buurman in zeer slechte staat van onderhoud verkeerden. Het juridische gevecht barstte los toen de gemeente daarna vond dat de man en zijn buurman de bouwregelgeving overtraden.
Tegen vrijwel elk besluit van de gemeente maakte de man vervolgens bezwaar, waarop de gemeente vaak niet of veel te laat reageerde. Ook vroeg hij regelmatig informatie op, die hij vervolgens niet kreeg. De rechter gaf de man keer op keer gelijk, waardoor de dwangsommen die de gemeente hem moest betalen snel opliepen.
Gemeenteraad woedend
Na berichtgeving in de media, reageerden partijen in de gemeenteraad woedend. De wethouders erkenden de fouten en beloofden vervolgens dat een extern bureau zou onderzoeken hoe de zaak zo kon escaleren.
In het rapport van Berenschot wordt geconcludeerd dat het gebrek aan regie binnen de gemeente de belangrijkste oorzaak is voor de ontstane situatie. Er was te weinig overzicht, er werd onvoldoende op resultaat gestuurd en het ontbrak aan een goede strategie.
"Het dossier heeft zich ontwikkeld tot een juridisch veelkoppig monster en heeft geleid tot hoge kosten voor de gemeente", erkent wethouder Eerenberg. "Ik snap dat dit tot onvrede en verbazing leidt in de stad." Hij vindt de conclusie helder. "Het rapport is daarin heel duidelijk: dit is ook te wijten aan een gebrek aan regie binnen de gemeente. Dat is gewoonweg niet goed en had nooit mogen gebeuren."
Wethouder Streefland ziet dat een "groot verantwoordelijkheidsgevoel" ambtenaren in dit dossier juist in de weg heeft gezeten. "Dat is een kracht, maar heeft een keerzijde. Want soms gaat het niet goed. Dan worden niet op tijd de juiste mensen erbij gehaald om de goede beslissingen te nemen. Dit dossier is daar een pijnlijk voorbeeld van."
Harde les
Het rapport is een harde les voor de eigen organisatie. "Het geeft de noodzakelijke urgentie om snel verbeteracties door te voeren. Zoals bijvoorbeeld het versterken van leiderschap en de bijbehorende sturing binnen de organisatie", zegt Streefland
De opmerkelijke zaak brengt volgens de wethouders twee structurele problemen binnen de gemeente aan het licht die op meerdere afdelingen spelen. Zo komt het te vaak voor dat er niet wordt opgeschaald als mensen vastlopen. Ook wordt er te laat regie genomen als een probleem zich voordoet.
De gemeente wil die structurele problemen onder meer aanpakken door meer in de ontwikkeling van verschillende afdelingen te investeren. Ook moet de samenwerking tussen de betrokken afdelingen VTH (Vergunningen, Toezicht, Handhaving) en FIJ (Financiën, Inkoop en Juridische Zaken) beter. Daarnaast moeten ambtenaren in "complexe dossiers" eerder om hulp buiten hun eigen team vragen.
