Utrecht herdenkt de tramaanslag van 2019: 'Een wond die diep gevoeld wordt'

© RTV Utrecht / Peter Huting
Utrecht - Utrecht staat vandaag stil bij de gevolgen van de aanslag die vier jaar geleden werd gepleegd in en bij een sneltram op het 24 Oktoberplein in de stad. Daar houdt het gemeentebestuur vanaf 10.30 uur, ongeveer rond het tijdstip van de aanslag, een herdenking. "Uiteindelijk zal deze aanslag altijd een wond zijn die in onze stad diep wordt gevoeld", zegt burgemeester Sharon Dijksma.
Burgemeester Dijksma kan niet genoeg benadrukken hoe belangrijk het is om de tragische gebeurtenissen op 18 maart 2019 in herinnering te houden. De pijn wordt volgens haar nog altijd gevoeld. "Niet alleen omdat mensen overleden zijn en er slachtoffers zijn gevallen die daar tot op de dag van vandaag echt nog last van hebben, maar ook omdat het voor de hele stad enorm groot geweest is. Het is ongebruikelijk dat een terroristische aanslag - zo kun je het wel noemen - in Nederland plaatsvindt. Dus dat heeft een gigantische impact."
Minister Yesilgöz bij de herdenking van de tramaanslag vanmorgen.
Minister Yesilgöz bij de herdenking van de tramaanslag vanmorgen. © RTV Utrecht / Peter Huting

De Utrechtse tramaanslag

Gökmen T. schoot op 18 maart 2019 vier mensen dood in en bij de tram op het 24 Oktoberplein. Zes mensen raakten gewond. Getuigen werden getraumatiseerd. Utrechter T. werd na een lange klopjacht aangehouden in een woning aan de Oudenoord in Utrecht.

De rechtbank veroordeelde de 'tramschutter' voor viervoudige moord, drie keer poging tot moord en bedreiging met een terroristisch misdrijf. Hij kreeg voor zijn terreurdaad levenslang, omdat de kans op herhaling groot werd geacht.

Twee jaar na de aanslag concludeerde de Inspectie Justitie en Veiligheid dat politie, Openbaar Ministerie en de Dienst Justitiële Inrichting meer hadden kunnen doen om het risico op een aanslag door T. te verkleinen. Zij hebben voor de aanslag de problematiek van T., die een bekende bij hen was, niet goed genoeg met elkaar besproken en aangepakt.

Daarmee hebben ze de risico's voor de samenleving niet zo klein mogelijk gemaakt, stelde de inspectie. Overigens stelde de instantie ook dat hiermee niet is gezegd dat de aanslag voorkomen had kunnen worden. De tramschutter had terroristische motieven voor zijn aanslag.

Politie en Openbaar Ministerie

Dijksma merkt keer op keer welke sporen de aanslag heeft achtergelaten wanneer ze spreekt met mensen die er dichtbij waren, of met mensen die hun familieleden nu kwijt zijn. Maar ze ziet het ook in het overleg in de zogenoemde driehoek met de politie en het Openbaar Ministerie. De ervaringen komen bij elk gesprek over mogelijk lastige situaties in de stad weer op tafel.
Dat er nu op het 24 Oktoberplein een plek is om blijvend stil te staan bij de aanslag, is volgens Dijksma voor veel betrokkenen belangrijk. Bij de herdenking vandaag werd een gedenkplaat met het gedicht ‘Niemand Vergeet’ van Ruben van Gogh onthuld. Om 10.43 uur, het exacte tijdstip waarop de aanslag begon, luidden de klokken van de Domtoren vier keer, voor ieder slachtoffer een keer. Ook werd een minuut stilte gehouden.
Verslaggever Peter Huting op Radio M Utrecht, kort voor de herdenking
De herdenking begon om 10.30 uur met een toespraak van burgemeester Dijksma. Bij de plechtigheid waren behalve nabestaanden, hulpverleners en getuigen ook leden van de gemeenteraad en minister Dilan Yesilgöz van Justitie en Veiligheid aanwezig. Iedereen die wil is de hele dag welkom om te komen herdenken op het 24 Oktoberplein. Ook FC Utrecht staat vandaag stil bij de tramaanslag. In de thuiswedstrijd vanmiddag tegen Go Ahead Eagles is er een minuut stilte voor de slachtoffers én daarna een staande ovatie voor de hulpverleners die zich hebben ingezet bij de schietpartij.