4 jaar na toeslagenaffaire vechten slachtoffers nog steeds voor genoegdoening: 'Dat is echt een schandaal'
Utrecht - Twee maanden kreeg Mirika Muller uit Amersfoort te veel kinderopvangtoeslag. Ze wist toen niet dat deze fout jarenlang haar leven zou beheersen. Ze zit op dat moment sowieso niet in een comfortabele situatie. Vanuit een blijf-van-mijn-lijfhuis probeert ze haar leven opnieuw op te bouwen. De alleenstaande moeder van twee zoons wordt aangemerkt als fraudeur. De overheid is onverbiddelijk. Alle toeslagen worden teruggevorderd.
"Ik had opeens enorme schulden en raakte in een burn-out. Ik kon mijn kinderen niks leuks meer geven en mijn oudste zoon moest zelfs voor mij zorgen. Mijn zoon had gewoon een leven op school en hij zag dat andere kinderen het beter hadden. Leuke uitstapjes en nieuwe schoenen waren voor hem gewoon niet haalbaar."
Vandaag, op internationale vrouwendag, vragen de slachtoffers van de toeslagenaffaire de overheid opnieuw om vaart te maken met het oplossen van de problemen die ontstonden nadat de jacht op toeslagenfraudeurs werd geïntensiveerd. Tussen 2004 en 2019 werden zo'n 24.000 mensen aangemerkt als toeslagenfraudeur. Ze hadden fouten gemaakt bij het aanvragen van kinderopvangtoeslag of waren verkeerd voorgelicht door gastouderbureaus of kinderopvangcentra. Het gevolg was dat ze alle ontvangen toeslagen terug moesten betalen. Bij kinderopvangtoeslag gaat dat al snel om duizenden euro's.
Vier jaar na toeslagenaffaire vechten slachtoffers nog steeds voor genoegdoening
Dossiers
De slachtoffers willen onder meer inzicht in de dossiers die de overheid over hen heeft opgebouwd. Zo proberen ze erachter te komen waarom ze als fraudeur zijn aangemerkt. Dat is voor sommige slachtoffers nog steeds onduidelijk. Maar volgens de overheid is dat te complex. De Belastingdienst werkt met allerlei verschillende en soms verouderde computersystemen waardoor het veel werk is om alle informatie op te vragen. Tweede Kamerlid Renske Leijten van de SP was vandaag ook aanwezig bij de demonstratie en kan haar woede hierover maar moeilijk onderdrukken.
"Het was helemaal niet complex om deze ouders slachtoffer te maken van een ongekende fraudejacht en ze duizenden euro's afhandig te maken. Dat was niet complex en om het te herstellen is het dat opeens wel. Iedereen mag zijn of haar dossier opvragen. Dat de Belastingdienst zoveel systemen gebruikt is hun eigen schuld. Deze mensen willen gewoon weten waarom ze eruit gepikt zijn. Maar je ziet in dit verhaal dat iedereen de processen en de systemen belangrijker vindt dan de oplossing."
Uithuisplaatsingen
Een enorm pijnlijk gevolg van het toeslagenschandaal is dat sommige slachtoffers zo in de knel kwamen te zitten, dat hun kinderen uit huis werden geplaatst. Dat overkwam ook de Amersfoortse Mirika. Vechtend tegen de tranen vertelt ze hoe haar zoon ontspoorde, terwijl ze zelf diep in de schulden zat na aangemerkt te zijn als toeslagenfraudeur.
"Hij kreeg verkeerde vrienden die hem van alles beloofden. Hij was behoorlijk beïnvloedbaar en op een gegeven moment verlies je gewoon de grip op je kind. Hij was jong en wilde ook mooie spullen. Zo'n kind is dan zo kwetsbaar dat ik hem gewoon kwijt ben geraakt."
En Mirika is niet de enige die dit is overkomen. Het CBS berekende dat er meer dan tweeduizend kinderen van slachtoffers van het toeslagenschandaal uit huis zijn geplaatst. Een deel van hen is nog steeds niet terug bij de ouders. Ook de zoon van Mirika komt de komende tijd niet terug naar zijn moeder. Ze denkt dat dit zonder het toeslagenschandaal niet was gebeurd.
Het toeslagenschandaal treft veel vrouwen, opvallend vaak met een migratie-achtergrond. Volgens Stichting Herstel Ongekend Onrecht die de demonstratie organiseert is ongeveer 70 procent van de slachtoffers alleenstaand moeder.
