Jubilerend Utrechts Bevrijdingsfestival in zwaar weer, financiële steun gezocht

"Alle bevrijdingsfestivals worstelen met de vraag of het anno 2023 nog wel mogelijk is om een gratis festival te organiseren", zegt de directrice van het festival, Manja Kerstholt. In 1993 speelde dit vraagstuk helemaal niet. Toen kwamen er zo'n enkele honderden mensen naar de eerste editie in Park Transwijk - toen nog een heel ander park dan nu. "Ik meen dat er één, hooguit twee kleine podia stonden. Het stelde niet veel voor. Het festival stond echt nog in de kinderschoenen", vertelt Hans Kuperus, die vanuit zijn functie als chef-kabinet voor de gemeente bij de organisatie betrokken was.

Het jaar daarop zag het festival er ongeveer hetzelfde uit, maar de editie uit 1995 is Kuperus in het bijzonder bijgebleven. Het was toen vijftig jaar geleden dat Nederland bevrijd werd, en daarom werd een groot evenement van tien dagen lang op Vredenburg georganiseerd, waar nu de busbaan loopt. "Er waren drie grote podia, en ik herinner me dat Candy Dulfer er met haar vader optrad. Het was afgeladen vol. Naast de muziek vonden er allerlei activiteiten op verschillende plekken in de stad plaats en er waren zeker veertig á vijftig Engelse bevrijders aanwezig."

Na deze speciale editie vond het festival vanaf 1996 een jaar of vijf op het Smakkelaarsveld plaats. "Het werd daar steeds groter, er kwamen meer bezoekers op af. Het festival kreeg landelijk meer aandacht, kreeg meer financiële middelen en werd beter georganiseerd." Door de groei verhuisde het festival naar het Griftpark. Maar rond 2005 was ook daar niet genoeg ruimte meer, en keerde het festival terug naar de plek waar de eerste editie plaatsvond: Park Transwijk. Tijdens de laatste editie vorig jaar kwamen er 37.000 bezoekers op af. - in enkele jaren zijn het er ook 45.000 geweest.

Maar het in dertig jaar tot mega-evenement uitgegroeide Bevrijdingsfestival verkeert nu dus in financieel zwaar weer. Er zijn namelijk weinig financiële reserves meer. Directrice Manja Kerstholt: "2019, het laatste jaar voor corona, was het koud weer met buien, daardoor was het best een zwaar jaar. En de omzet van de horeca hebben wij echt nodig om het festival weer te kunnen organiseren, het is niet zo dat wij rijk worden van die inkomsten."

Na 2019 volgden twee coronajaren waarin het festival niet kon plaatsvinden. "En vorig jaar, toen we weer mochten, waren de prijzen tot wel dertig procent gestegen. De inflatie, tekort aan materialen en krapte op de arbeidsmarkt drijven de prijzen allemaal op."

Vorig jaar hield het festival een pilot in Groningen. Daar moesten mensen een kaartje van vijf euro kopen, maar dat bleek niet de oplossing. Kerstholt: "We vinden het belangrijk om open en toegankelijk te blijven zodat iedereen naar binnen kan lopen en samen de vrijheid kan vieren. Het gratis houden is best een opgave met deze stijgende kosten, maar het vragen van entree willen we gewoon niet."

De provincie heeft inmiddels toegezegd een eenmalige extra bedrag – de provincie en gemeente geeft sowieso subsidie aan het festival – van 50.000 euro aan het festival te geven. Maar hiermee is het festival er nog niet.

Een grote risicofactor voor het Bevrijdingsfestival is het weer. Als het slecht weer wordt komen er minder mensen op het festival af en wordt er minder horeca-omzet gedraaid. "We hebben nu te weinig reserves over om dit zelf op te vangen. We duiken al snel de rode cijfers in als dit gebeurt. Waar kunnen wij als festival aankloppen, wie wil ons helpen? Die garantstelling moet echt geregeld zijn." Bedrijven, organisaties of andere Utrechtse partijen: alle opties staan voor Kerstholt nog open. De directrice heeft goede hoop dat het gaat lukken om één of meerdere partners te vinden die garant willen staan. "Ik blijf positief: het zou zonde zijn als we in Utrecht 5 mei niet kunnen vieren. Het thema is urgenter dan ooit."

Ondertussen voert het festival gesprekken met partijen als de provincie, de gemeente en het Nationaal Comité, om te bekijken hoe het festival ook in latere jaren financieel gezond kan plaatsvinden.