Meer huizen nodig voor kwetsbare Utrechters, maar hoe dat moet is onduidelijk

Het was een bonte stoet aan sprekers in het oude stadhuis van Utrecht. Een ex-dakloze, directeuren van woningcorporaties en actievoerders, ze hadden één ding gemeen, de gemeente moet dringend zorgen voor meer woningen voor de zwakkere in de samenleving. Want daar is een schreeuwend tekort aan. Een ambtenaar van de gemeente Utrecht vatte het krachtig samen. Alleen al in 2023 zijn er ruim 1620 woningen nodig voor die zwakkere, terwijl er maar zo’n 1100 beschikbaar komen. Er is dus een tekort aan 500 huizen voor deze groep.

Waarschijnlijk is het probleem nog veel groter, omdat een deel van kwetsbare inwoners van de stad niet bekend is bij de instellingen, waarbij je kan denken aan de buitenslapers onder de daklozen, of de zogenoemde bankhoppers onder jongeren zonder thuis.

Een woordvoerder van de maatschappelijke opvang legde vervolgens haarfijn uit wat het tekort aan woningen betekent. Door het gebrek aan woonruimte stromen mensen die daar klaar voor zijn niet door vanuit opvangplekken naar woonhuizen. En doordat die opvangplekken langer bezet blijven, zijn crisisbedden te lang bezet. En als er geen crisisbedden zijn, dan moet bijvoorbeeld een vrouw die ernstig mishandeld wordt, teruggestuurd worden naar haar partner die die klappen uitdeelt.

Een pasklare oplossing is er niet, zegt bijna iedereen in koor. Als je 58% van alle sociale woningen die beschikbaar komen toewijst aan statushouders en andere kwetsbaren, dan los je het probleem op. In dat geval moeten normale woningzoekenden nog langer wachten, en vaak staan die nu al meer dan tien jaar op een wachtlijst.

Een vertegenwoordiger van Vluchtelingenwerk was blij met de voorrangsregeling die vorig jaar zomer voor vluchtelingen met een status werd ingesteld. Maar hij gaf eerlijk toe dat het herhalen van zo’n maatregel maatschappelijk heel lastig is te verkopen.

Alleen de vertegenwoordigers uit de wereld van actievoerders hebben pasklare oplossingen: gedoog kraken, verkoop geen sociale woningen meer, en pak de leegstand bij speculanten aan. Anderen droegen oplossingen aan voor de langere termijn, zoals het versneld bouwen van sociale huurhuizen, het versneld ter beschikking stellen van bouwgrond aan corporaties en het neerzetten van zogenoemde tijdelijke flexwoningen.

Andere deskundigen denken dat een oplossing zou kunnen zijn als ‘de regio’ meer gaat doen voor de huisvesting van kwetsbaren. Die regio, dat zijn de randgemeentes van Utrecht. De kwetsbare woningzoekenden zijn een verantwoordelijkheid van ons allemaal, en niet alleen van de stad Utrecht, stelde één van de sprekers. Wethouder Dennis de Vries (PvdA) was de enige die het met die kritiek op ‘de regio’ niet eens was. Volgens hem doen de randgemeente juist veel meer dan Utrecht, en dus moet de stad vooral naar zichzelf kijken. Alleen op het gebied van woningzoekende statushouders doet de stad het beter dan de randgemeentes.

Volgende week horen we wat de politiek van de situatie vindt. Na deze informatiebijeenkomst is het woord dan aan de gemeenteraad zelf. Zij gaan dan in debat. In de wandelgangen werd sterk getwijfeld of de uitspraak van wethouder De Vries wel klopt, en dus zullen ze daar volgende week uitgebreid op terugkomen.