Explosieven in Utrechts bedrijfspand en dodelijke incidenten: groot plofkraakproces van start

De rechtbank trekt deze en volgende week in totaal zes dagen uit voor het proces. Vier van de verdachten zijn jonge twintigers uit Utrecht. De andere twee zijn een 22-jarige man en een 31-jarige vrouw uit Den Bosch. Als alle verdenkingen bewezen worden, staan hen lange gevangenisstraffen te wachten. Waarschijnlijk waren er meer mensen bij de groep betrokken, maar die worden in dit proces niet vervolgd.

De politie hield de eerste verdachten vanaf maart 2020 in het oog. Ze werden geobserveerd en afgeluisterd, zowel door de Duitse recherche als de Nederlandse. Terwijl het onderzoek liep waren meerdere verdachten betrokken bij dodelijke incidenten. In september 2020 kwam een jonge Utrechter om het leven toen hij in een bedrijfspand in Overvecht explosieven testte op pinautomaten.

Een tweede slachtoffer viel een aantal maanden later bij een crash met een mogelijke vluchtauto. Een jonge vrouw kwam op de A2 bij Nieuwegein om het leven toen de snelle Audi met twee van de verdachten met ruim 250 kilometer per uur een klapband kreeg en op haar auto klapte. Utrechter M. van D. werd daarvoor veroordeeld tot drie jaar gevangenisstraf, maar is in hoger beroep gegaan.

Van D. zat in 2020 met een medeverdachte in een gehuurde Audi die met motorpech strandde op een ongelukkige plek langs de A27. De politie controleerde de auto en trof toen verschillende spullen aan die worden gebruikt bij plofkraken.

Een andere Utrechter wordt verantwoordelijk gehouden voor het regelen van Duitse pinautomaten. In een Utrechts bedrijfspand zou hij met de omgekomen medeverdachte hebben getest hoe die met explosieven konden worden geopend. Daarvan zouden ook instructiefilmpjes zijn gemaakt.

Twee Utrechters en de Bosschenaar waren volgens het Openbaar Ministerie onder meer betrokken bij een plofkraak in augustus 2020 in het Duitse Wachtendonk. Daarbij werd 167.000 euro buitgemaakt. Het bankgebouw waarin de pinautomaat stond raakte bij die kraak zwaar beschadigd. De explosie zou ook gevaar hebben opgeleverd voor de direct omwonenden.

Het drietal zou ook verantwoordelijk zijn voor een mislukte plofkraak een maand later in het Duitse Geldern. Weer een paar weken later zouden meerdere verdachten hebben geprobeerd een geldautomaat uit de de muur te wrikken bij een bank in het Duitse Alpen-Veen, om er vervolgens een explosief gasmengsel in te kunnen spuiten.

De vrouwelijke verdachte was volgens het OM verantwoordelijk voor de opslag van explosieven en grondstoffen die daarvoor werden aangeschaft. Die vond de politie in een kelderbox in Den Bosch. Ook leek de vrouw een coördinerende rol binnen de groep te hebben.

Zij plande volgens het OM waar en wanneer een plofkraak kon worden gepleegd en wie dat kon uitvoeren. Ook zou zij met anderen betrokken zijn geweest bij voorverkenningen op locatie.

Vanwege het omvangrijke onderzoek duurde het lang voor de rechtszaak van start kon gaan. Vijf van de verdachten mochten het proces daarom de afgelopen periode in vrijheid afwachten. Omdat de zaak complex is, met veel verschillende verdenkingen en een groot aantal verdachten, heeft de rechtbank zes dagen voor de inhoudelijke behandeling uitgetrokken.

Vandaag en morgen zullen de verdenkingen met vijf van de verdachten worden besproken en donderdag zal de officier van justitie zijn strafeisen uitspreken. De straffen voor het plegen van plofkraken zijn de afgelopen jaren flink verzwaard. De Utrechter die onder meer de pinautomaten zou hebben geregeld staat donderdag los van de anderen terecht. Het is nog niet bekend wanneer de rechtbank uitspraak doet.

Het is opvallend dat de veel verdachten van het plegen van plofkraken in Duitsland uit de omgeving van Utrecht en Amsterdam komen. Ook onlangs werd weer een grote groep verdachten aangehouden, onder wie meerdere uit Midden-Nederland.