Boetes voor chroom-6-drama: onvoldoende bescherming bij schuren treinen Spoorwegmuseum

Voormalig NedTrain-terrein in Tilburg.
Voormalig NedTrain-terrein in Tilburg. © ANP
Utrecht - De rechtbank heeft boetes opgelegd in de slepende affaire rond de kankerverwekkende verfstof chroom-6. NS-dochter NedTrain en de gemeente Tilburg moeten ieder een kwart miljoen euro boete betalen. Ze lieten bijstandsgerechtigden oude treinstellen opknappen voor het Utrechtse Spoorwegmuseum. Daarbij zijn zij blootgesteld aan het giftige chroom-6 zonder behoorlijke bescherming. De rechtbank spreekt van "een onaanvaardbaar gezondheidsrisico".
Zo'n achthonderd mensen uit Tilburg en omstreken namen tussen 2004 en 2011 deel aan een werkproject in een werkplaats van NedTrain, het onderhoudsbedrijf van de NS. Ze moesten verflagen afschuren van oude treinstellen. Die kwamen uit het Spoorwegmuseum en werden gerestaureerd. In 2016 werd duidelijk dat in de verf chroom-6 zat.
Dat had meteen al duidelijk kunnen zijn, oordeelt de rechter. De gemeente Tilburg en NedTrain hebben destijds alleen maar asbestonderzoek laten doen, terwijl ook toen al algemeen bekend was dat in oude verf andere gevaarlijke stoffen zouden kunnen zitten.
Chroom-6 leek ooit een handige stof, omdat die als toevoeging aan verf roestvorming voorkomt. In de loop der jaren is echter steeds duidelijker geworden dat het werken met de stof gevaarlijk kan zijn. NedTrain kreeg daar in de jaren zeventig al de eerste signalen over binnen.
Verder oordeelt de rechter dat de werkplaats van NedTrain helemaal niet ingericht was op het werken met gevaarlijke stoffen. Voor de deelnemers aan het project zat er weinig anders op. "Zij waren verplicht de schuurwerkzaamheden te doen, omdat hun uitkering anders zou worden gekort of stopgezet", aldus de rechtbank.
Het OM had een hogere geldboete geëist van 317.000 euro. De rechtbank is het echter met de verdediging eens dat een van de overtredingen van de Arbowet verjaard is. Daarom valt de straf lager uit. De advocaat van de gemeente betoogde december dat de hele zaak is verjaard. Daar gaat de rechter niet in mee.

Ziek

Een deel van de deelnemers aan het project heeft later gezondheidsproblemen gekregen in ernst variërend van allergieën tot longkanker. In 2019 trokken Tilburg en de NS al 10 miljoen euro uit voor schadevergoedingen aan oud-medewerkers.
Een commissie oordeelde eerder dat het Spoorwegmuseum medeverantwoordelijk is geweest. Het Spoorwegmuseum betuigde destijds ook medeleven. Directeur Nicole Kuppens liet weten het afschuwelijk te vinden voor alle betrokkenen. "Het was een samenwerkingsovereenkomst tussen drie partijen, ik voel me dan ook verantwoordelijk", zei ze.