Ook in Utrechtse steden minder winkelleegstand: 'Mensen willen toch even in het echt komen kijken'
Utrecht - In heel Nederland nam de winkelleegstand in 2022 flink af en in de provincie Utrecht was dat niet anders. Zo stonden er in Utrecht, Amersfoort en Veenendaal, de drie grootste steden van de provincie, het afgelopen jaar minder winkelpanden leeg dan in het jaar daarvoor. Dat blijkt uit cijfers van marktonderzoeker Locatus. "De grenzen van online winkelen zijn nu wel bereikt, mensen willen toch even in het echt komen kijken", zegt Locatus-directeur Gertjan Slob.
Met een landelijk leegstandspercentage van 6 procent is de winkelleegstand weer terug op het niveau van begin 2011. Voor Slob was dat een verrassing, aangezien online winkelen een vlucht nam in coronatijd. Toch is er een logische verklaring voor de afname, volgens de directeur: veel winkelpanden hebben een andere functie gekregen. Zo worden oude winkels bijvoorbeeld omgebouwd tot woonruimten.
13 procent minder leegstand in Veenendaal
"Vorig jaar is het aantal leegstaande panden met 13 procent afgenomen, ten opzichte van 2020", vertelt wethouder Dylan Lochtenberg uit Veenendaal. "Dat komt door de grote hoeveelheid acties die we ondernemen met alle partners die je je kan bedenken." Ook Veenendaal bouwt winkelpanden om tot woonruimten. "Vooral in de straten rondom het centrum proberen we nieuwe woningen te realiseren", legt Lochtenberg uit. Maar dat betekent niet dat er helemaal geen winkels meer bij komen, volgens de wethouder. "We hebben bijvoorbeeld een nieuwe chocolatier gekregen in de binnenstad, daar ben ik zeker fan van."
Van 56 naar 46 lege panden in Amersfoort
"Het gaat heel goed met de leegstand in onze stad", vertelt de Amersfoortse wethouder Willem-Jan Stegeman. "In de binnenstad is het aantal leegstaande panden teruggelopen van 56 naar 46 in 2022." Dat komt vooral door de aanwas van nieuwe winkels in de stad. "We zijn heel terughoudend met het ombouwen van de panden naar woonruimten. Je wilt geen woningen in een winkelstraat, dat maakt het minder aantrekkelijk."
Wie door het centrum van de stad loopt ziet sowieso amper leegstand, behalve bij wat de Amersfoorters de 'koopgoot' noemen. "Helaas is die plek een begrip geworden hier", vertelt Stegeman. Het gaat om een kleine verlaagde straat langs de stadsring waar bijna alle panden leegstaan. Door de ongelukkige ligging en de afwezigheid van grote merken zoals de C&A en HEMA, blijkt het een onaantrekkelijke plek voor winkeliers. Maar volgens de Amersfoortse wethouder is het leegstandsprobleem wel in één klap opgelost als juist die panden weer een functie krijgen. "We zijn in gesprek in de eigenaar over een alternatieve invulling van de winkelruimtes, maar het blijft gewoon een moeilijke plek."
Utrecht wil 'van place to buy naar place to be'
In Utrecht liep het aantal leegstaande winkelpanden in de binnenstad terug van 40 in 2021 naar 26 halverwege 2022. Sinds 2021 zet de gemeente zich samen met diverse partners actief in voor een levendige binnenstad met het project 'Morgen Mooier Maken'. "We willen van place to buy naar place to be", vertelt woordvoerder Sanne Hermans van de gemeente Utrecht.
Binnen het project wordt gekeken hoe leegstaande winkels weer zo snel mogelijk gevuld kunnen worden. Dat wordt bijvoorbeeld gedaan door middel van pop-up winkels, maar ook met optredens en het aantrekken van evenementen om zo wat reuring in het gebied te houden. Volgens Jeroen Roosen-van Leijden van Centrummanagement Utrecht, één van de partners van de gemeente, liegen de cijfers er niet om. "We zien gelukkig dat een aantal panden weer gevuld zijn met winkels." Winkels die er opvallend veel bijgekomen zijn in Utrecht, zijn volgens Roosen-van Leijden winkels waar vintage kleding wordt verkocht. "In plaats van 'fast fashion' komt er 'slow fashion' voor terug."
Naast nieuwe winkels worden er ook nieuwe woningen gerealiseerd in de Utrechtse binnenstad, bijvoorbeeld in een pand waar eerst de H&M gevestigd was. "Dat is een pand van zo'n zeshonderd vierkante meter winkeloppervlak", vertelt Roossen-van Leijden. "Het grootste deel daarvan wordt nu omgebouwd tot appartementen." De centrummanager kent op dit moment in totaal twaalf projecten in het centrum waarbij woningen boven winkels worden gerealiseerd, goed voor zo'n negentig potentiële woningen.
Toch is leegstand volledig uit de wereld helpen niet de bedoeling volgens de Utrechtse steden. "Je moet nooit streven naar 0 procent leegstand", benadrukt de Veenendaals wethouder Lochtenberg. "Dat klinkt misschien raar, maar je zal altijd wat schuifruimte nodig hebben." Volgens de wethouder moeten winkels de mogelijkheid blijven houden om te groeien of krimpen en dan moet er natuurlijk wel een pand beschikbaar zijn.
