Warmte uit rioolwater: wordt in Utrecht Overvecht gewerkt aan de verwarmingsmethode van de toekomst?
Utrecht - Zware vrachtwagens vol met bouwmaterialen rijden het terrein van de waterzuiveringsinstallatie in Overvecht op en af. Er wordt druk gewerkt aan de bouw van de grootste warmtepomp van Nederland. Een warmtepomp die op een duurzame manier warmte moet gaan opwekken. Aquathermie: warmte uit water.
Eneco werkt samen met Hoogheemraadschap de Stichtse Rijnlanden. Het waterschap is al een poosje bezig met deze vorm van warmtewinning vanuit de ambitie om klimaatneutraal warmte te leveren. In Houten bijvoorbeeld werkt deze methode op kleinere schaal al twintig jaar behoorlijk succesvol. Behalve dat deze warmtewinning duurzaam is, heeft aquathermie nog een ander voordeel; het zorgt niet voor landschapsvervuiling, het bijeffect waar zonne- en windenergie wel last van hebben. De pomp komt namelijk op een plek waar al een enorme rioolzuiveringsinstallatie staat en is niet zichtbaar voor bewoners.
Groot bereik
De warmtepomp maakt onderdeel uit van een aquathermie-installatie. Daarin wordt gebruik gemaakt van warmte (of kou) die al in het water aanwezig is. Warmte uit het water wordt opgeslagen en opgewaardeerd met een warmtepomp die werkt op elektriciteit. Nu wordt water alleen door gas verwarmd. Nadat de warmtepomp het water op juiste temperatuur heeft gebracht, wordt het op het warmtenet van in dit geval Eneco gezet, een paar kilometer verderop. Daarvoor moeten er wel honderden meters aan buizen onder de grond aangelegd worden. De bedoeling van de pomp is om een gedeelte van Utrecht en Nieuwegein te voorzien van duurzame warmte.
Warmte uit water: hoe werkt dat?
Het water waarmee gewerkt wordt op de Brailledreef is rioolwater. "Alleen met gefilterd rioolwater", benadrukt Koen Gommers van Eneco. "Met een warmtewisselaar halen we de warmte uit het gefilterde rioolwater. Dit rioolwater is in de winter zelfs nog wel 12 graden. Met de warmtepompen maken we het water dan op de juiste temperatuur voor ons warmtenet van Utrecht."
Om het water verder op te warmen wordt gebruik gemaakt van een andere duurzame vorm van energie opwekken: zonne-energie. Bij de warmtepomp komen ook 117 zonnepanelen die het water verder moeten opwarmen. Om aan de vraag te voldoen, bouwt Eneco ook een buffer waar het water (op temperatuur) bewaard kan blijven voor piekmomenten.
Van het gas af
Het water wordt door de warmtepompen dus niet meer alleen met gas verwarmd, maar ook met elektriciteit. Dit maakt het volgens Eneco, samen met het feit dat het water al op een bepaalde temperatuur is, een stuk duurzamer om warmte te maken.
Naast het grote gebouw waar vier warmtepompen komen te staan, staat ook een enorm roestbruin gekleurd vat. "Dat is de warmtebuffer", vertelt Koen, wijzend naar de rode tobbe. De warmtebuffer vangt warmte op die ze kunnen inzetten op piekmomenten van de dag. "Dus wanneer iedereen tussen 06.00 en 09.00 uur uit bed komt en de verwarming aan zet of gaat douchen, hebben we hier een buffer die de drukke momenten opvangt."
Goedkoper
Eind 2023 moet de installatie dus heel wat huishoudens van warmte voorzien. Omdat deze pomp zonder gas warmte kan opwekken rust de vraag of warmte goedkoper wordt natuurlijk ook. Gommers zegt eerst de bouw van de pomp terug te moeten verdienen. "Het kost natuurlijk ook geld om te verduurzamen, maar zorgen er wel voor dat we niet meer afhankelijk zijn van gas op deze manier. Dat draagt bij aan zowel verduurzaming en betaalbaarheid."
Rectificatie: In eerdere berichtgeving zegt Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden: ‘Hoogheemraadschap Stichtse Rijnlanden hoopt dat op termijn 40 procent van de huizen en bedrijfsgebouwen kan worden voorzien van warmte uit water’
Deze zin is geschrapt. Uit een eerdere uitspraak van de Reclame Code Commissie in een zaak aangespannen door stichting Klimaat030 tegen Eneco bleek een claim dat door het gebruik van de warmtepomp in Utrecht Overvecht 10.000 tot 20.000 duizend Utrechtse huizen worden verwarmd onjuist. Naar aanleiding van deze uitspraak heeft Eneco deze getallen ook verwijderd van de website. Ook werd Klimaat030 in het gelijk gesteld dat het hier niet om geheel gasloze verwarming gaat. Ook deze claim is in bovenstaand artikel aangepast. U leest die uitspraak hier
