Recordaantal dakloze mensen sliep afgelopen koude winternacht in de Utrechtse opvanglocaties

Dakloze Andy met activeringscoach Coen van der Burg
Dakloze Andy met activeringscoach Coen van der Burg © RTV Utrecht / Robert-Jan Booij
Utrecht - Het was vannacht druk in de Utrechtse opvanglocaties voor daklozen. 216 mensen brachten er de koude winternacht door. Dit is volgens stichting de Tussenvoorziening, die onder meer opvang voor dak- en thuisloze mensen verzorgt, een recordaantal. En niet alleen afgelopen nacht was het druk, maar over het algemeen ziet de stichting een toename van daklozen die in de nachtopvang slapen.
De wegen zijn glad en op het water ligt een laagje ijs. Het vriest 's nachts al even, en dat betekent dat de koudweerregeling voor dak- en thuislozen op 8 december inging. Daarom zijn er extra opvanglocaties open om deze doelgroep de koude nachten door te helpen. Dat dat hard nodig is, blijkt nu er een recordaantal dakloze mensen de nacht in de Utrechtse opvanglocaties doorbracht.
De winteropvanglocaties de Stadsbrug en Zeehaenkade zaten vannacht dan ook allebei vol. Bij de locatie aan de Stadsbrug overnachten dakloze mensen uit Europese landen, op de nieuwe locatie aan de Zeehaenkade brengen ongedocumenteerden, mensen zonder de nodige papieren, de nacht door. Op die laatste locatie creëren ze momenteel tien extra plekken.
Een dakloze man op de Zeehaenkade slaapt er al een flink aantal nachten. "Het is hier heel koud in de winter, ik kan niet buiten slapen. Ik kom uit Ethiopië en koud weer is voor mij niet goed. Ik verblijf dan ook hier en wacht ondertussen op de beslissing of ik papieren krijg."
Andy is één van de 55 daklozen die vannacht in de andere opvang bij de Stadsbrug, op de Koning Wilhelminalaan sliep. "Het is te koud om buiten te slapen. Ik sliep met een aantal anderen op een kamer en ik had geen last van die mensen. Het was rustig en relaxed."

Zorgen

Utrecht liet eerder weten zich zorgen te maken over de toename van het aantal dakloze mensen. Gevreesd werd dat er te weinig bedden zouden zijn in de winteropvang. Ondanks het feit dat het druk is bij de opvanglocaties, zegt Mohammed, medewerker op de Zeehaenkade, dat zover hij weet, iedereen een plaatsje heeft kunnen krijgen. "Men hoeft niet op straat te slapen." Maar lukt het ook om alle daklozen te bereiken? "De jongens kennen elkaar allemaal, en stellen elkaar wel op de hoogte over de opvang en de koudweerregeling."
Jimmy Bosmann was vroeger dakloos en werkt nu als opvangmedewerker op de locatie bij de Stadsbrug. "Die kou is natuurlijk vreselijk, en niet goed voor je gezondheid. Ik ben blij dat we hier kunnen voorzien. Toen ik dakloos was, was er niet zo'n opvang."
De koudweerregeling voor dak- en thuislozen gaat in als de gevoelstemperatuur onder het vriespunt komt. Vannacht vroor het, maar als het 2 of 3 graden is, is de opvang dus gesloten. Zou de opvang ook dan niet open moeten zijn? Mohammed van de Zeehaenkade: "Ik ben hier dagelijks en spreek het overgrote deel van de jongens. Wat ik mee krijg is dat zij gebruik maken van hun eigen netwerk, en zichzelf dus voorzien."

Van de straat

Bosmann is het gelukt om van de straat te komen. Dit was geen gemakkelijke opgave. Hoe het hem toch is gelukt? "Je moet toegeven aan de hulpverlening, toegeven aan de situatie waar je in zit en toegeven dat je verslaafd bent. En je moet weten dat je kei- en keihard moet werken aan je toekomst."
Coen van der Burg is activeringscoach van WIJ 3.0, de organisatie die samen met de Tussenvoorziening werkt voor de opvang bij de Stadsbrug, en helpt dakloze mensen om de weg weer te vinden in de maatschappij. De hulp is onderdeel van de activeringspilot 'Versneld vernieuwen', met als doel dat daklozen weer structuur in hun dag krijgen. Van der Burg: "Het is belangrijk om mensen een plek te bieden waar ze mogen zijn en activiteiten kunnen doen. We hebben een wijkteam waar ze een prikstok en vuilniszak mee kunnen krijgen. Daarmee kunnen ze de straat op en de wijk gaan schoonmaken. Dat is één van de tientallen activiteiten die er aangeboden wordt."
Iets te doen hebben is heel belangrijk, beaamt Bosmann. "Een bezigheid is heel nuttig als je in een traject zit. Je bent van de straat af, doet iets tegen de verveling en onderdrukt de verslaving." Naast het aanbieden van activiteiten helpt Van der Burg mensen bij het helpen van een baan en huis. "Er spelen heel veel factoren mee om mensen weer op de rit te krijgen, zoals verslaving of schulden."
Ook Andy is bezig om uit de dakloosheid te komen. "Maar ik heb even tijd nodig om dat te kunnen regelen, want ik ben niet zo snel." Na het ontbijt in de opvang moet Andy weer vertrekken. "Dan ga ik weer naar Hoog Catharijne om daar lekker te gaan zitten."