'Seksboek' Utrechtse kardinaal Eijk baart opzien, presentatie geschrapt

© ANP
Utrecht - De presentatie van het boek ‘De band van de liefde’ van de Utrechtse kardinaal Wim Eijk is geschrapt. Het werk gaat over seksuele ethiek en de huwelijksmoraal in de Rooms-Katholieke Kerk. Homoseksuele katholieken voelen zich geschoffeerd door de inhoud van het boek. "Het mist elke aansluiting met de samenleving en is ook een beetje viezig en voyeuristisch."
Het eerste exemplaar van het boek zou donderdag aan de aartsbisschop worden overhandigd tijdens een minisymposium in het Ariënsinstituut in Utrecht, maar de bijeenkomst is geannuleerd, en vindt ook niet plaats op een later moment. Dat is volgens het aartsbisdom Utrecht besloten "om kardinaal Eijk moverende redenen".

Expliciet en technisch

Wie de inhoudsopgave van ‘De band van de liefde’ bestudeert, ziet al snel dat geen onderwerp wordt geschuwd op het gebied van seksualiteit. Van prostitutie tot masturbatie en van pedofilie tot bestialiteit. Seksuele handelingen worden expliciet en technisch beschreven. Waarom eigenlijk?
Stijn Fens, redacteur van dagblad Trouw, publiceerde vrijdag een groot interview met Eijk over diens boek. "De kardinaal zei tegen mij: het is niet een boek voor op het nachtkastje. Wat hij belangrijk vindt is dat de standpunten van de katholieke kerk over de huwelijkse moraal en de seksuele ethiek nou eens duidelijk worden uitgelegd. Eijk plaatst dit binnen de veranderingen in de Nederlandse maatschappij in de afgelopen vijftig tot zestig jaar."

Naslagwerk

Fens: "Het is een zeer kloek naslagwerk geworden, bedoeld voor priesters, diakens, pastoraal werkers, studenten theologie, maar ook voor gewone gelovigen. Als zich een moeilijke ethische zaak aandient, kunnen zij het klassieke antwoord van de kerk vinden in dit boek."
"De kern van de huwelijksmoraal is, in de woorden van Eijk, dat seksualiteit is voorbehouden aan de man en de vrouw. Zij moeten ook openstaan voor het krijgen van kinderen. Alles daarbuiten is niet toegestaan. Homoseksuele contacten dus, maar ook seks buiten het huwelijk. Dit beantwoordt niet aan het plan van God met de schepping, stelt de kardinaal."

Kritiek

Duidelijk is dat het boek nogal wat stof doet opwaaien. Zaterdag verscheen een opiniestuk van Raymond Hintjes in het Nederlands Dagblad. Hij is voorzitter van Sint Bonaventura, de vereniging voor katholieke leraren. Hintjes verwijt de kardinaal geloofservaringen van homoseksuele katholieken niet serieus te nemen. "Het boek is ondermijnend voor leerlingen die homoseksuele gevoelens hebben én gelovig zijn. Ik wil juist laten zien dat dit samen kan gaan."
Alsof iemand meekijkt in de slaapkamer wat wel en niet mag met je huwelijkspartner
Raymond Hintjes, voorzitter Sint Bonaventura
Hintjes: "Het is een boek dat op plastische wijze aan micromanagement doet wat huwelijkspartners op seksueel vlak zouden mogen doen. Met een verwijzing naar een leidraad uit 1992 van de Congregatie voor Geloofsleer die het gerechtvaardigd vindt dat homo's onder omstandigheden worden gediscrimineerd. Daarin worden ook leerkrachten genoemd. Maar juist ik als leerkracht lever een bijdrage aan het algemeen welzijn en de ontwikkeling van leerlingen die worstelen met geloof en homoseksualiteit."
Ook voor heteroseksuelen is het "een beetje een viezig en voyeuristisch boek", stelt Hintjes. "Alsof iemand meekijkt in de slaapkamer wat wel en niet mag met je huwelijkspartner."
De standpunten in het boek zijn volgens Hintjes in lijn met hoe Eijk zich eerder heeft opgesteld. "Het mist elke aansluiting met de samenleving. Het is ook ondermijnend voor mensen die nog een beetje gelovig zijn en niet meer wekelijks in de kerk zitten. Die haken af door zo'n boek."
Hintjes heeft van het aartsbisdom geen reactie gekregen. Hij weet ook niet of het annuleren van de presentatie te maken heeft met zijn opiniestuk.
Ook predikant Evelyn Noltus van de Johanneskerk in Leersum roert zich. "Ik probeer het open en respectvol te lezen. Maar haak af bij de stelling dat Gods zegen niet kan rusten op een homoseksuele liefdevolle relatie. Wie bepaalt dat? Kennelijk lezen en interpreteren wij de oude boeken van de bijbel op andere wijze", schrijft ze op Twitter.
Over het besluit om het minisymposium te schrappen, twittert Joos Moons, docent in Leuven en pastor van de universitaire parochie: "Lijkt me verstandig. Was onmogelijk 'huwelijk'. Of er hadden tegenstemmen geklonken, en dat laat deze kardinaal niet toe. Of de sprekers hadden ingestemd, en dan had de universiteit opnieuw flink te kijk gestaan." Verschillende academici waren uitgenodigd voor het symposium.
Het Aartsbisdom Utrecht wil er verder geen woord over kwijt. "De reden voor het annuleren, staat op onze website. Om moverende redenen dus."