Zolang buschauffeurs staken willen werkgevers niet onderhandelen: wie doorbreekt de impasse?

De vakbond wil betere voorwaarden, maar de werkgevers zeggen niet rond de tafel te willen zolang er actie gevoerd wordt. En zo lijken de onderhandelingen muurvast te zitten.

De huidige cao van de buschauffeurs loopt aan het einde van dit jaar af. Werkgeversorganisatie VWOV sloot die cao met die andere vakbond: CNV. FNV ondertekende het akkoord niet en voerde al eerder actie tegen de oplopende werkdruk. Betere voorwaarden helpen volgens de vakbond nieuw personeel te werven waardoor de druk omlaag kan.

Na die eerdere stakingen werden de acties voor vijf weken opgeschort, zegt Lutz Kressin van FNV. "We hadden in de tussentijd al lang kunnen praten." Dat gebeurde niet, omdat de werkgevers eisen dat acties voor onbepaalde tijden worden opgeschort en dat ziet de vakbond niet zitten.

Dat de werkgevers niet willen praten zolang er acties zijn klopt, zegt de voorzitter van VWOV Fred Kagie. Volgens hem hebben de acties geen zin, want gaan ze over de cao die aan het einde van het jaar afloopt. "De regels van het spel zijn, ook juridisch, dat je uitonderhandeld moet zijn voordat je actie gaat voeren."

"Tegen FNV zeggen we: natuurlijk willen we met jullie over werkdruk praten, maar dat kan je niet over het verleden doen", aldus Kagie. "Dus kom nou gewoon aan tafel en laten we kijken wat we vanaf 1 januari 2023 kunnen doen."

Het maakt Kressin van FNV helemaal niet uit of het nou over 2022 of 2023 gaat: als het inkomen maar substantieel wordt verhoogd en de werkdruk omlaag gaat. Bovendien verzwakt de onderhandelingspositie van FNV als ze nu ineens zou stoppen met actievoeren. "Wat schieten de mensen er nou mee op? Dan gaan we lekker praten, lekker toneelspelen. Dan zijn we een half jaar verder en nog niks opgeschoten. De werkgevers gaan dan echt niet meer geven dan ze nu hebben gedaan."

Volgens Kressin lopen de buschauffeurs op hun tandvlees. "Er is 20 procent ziekteverzuim, dat verhoogt de druk op het personeel alleen nog maar meer." Hij hekelt de marktwerking, waardoor eens in de zoveel jaar een nieuwe werkgever komt die het beste bod bij de provincie indient voor het recht om het streekvervoer te mogen regelen. Een weeffout, noemt Kressin dat, want een werkgever wil niet investeren in het personeel dat over een paar jaar een nieuwe baas krijgt.

En zo zitten de onderhandelingen dus vast. FNV hoopt met de stakingsacties druk te creëren en wenst dat de politiek zich ermee gaat bemoeien. Hij vergelijkt de drang tot verandering met een cruiseschip: dat komt langzaam op gang, maar is vervolgens moeilijk te stoppen.

Wat de werkgevers betreft, komen de actievoerders en het FNV aan de onderhandelingstafel. "Ik hoop dat er een paar mensen zijn die hun verstand op een gegeven moment terugvinden en gewoon aan tafel gaan", aldus Kagie. "Dat is dé manier waarop je een cao afsluit."