Burgemeester Dijksma maakt vuist tegen overlast bollendak: 'Ik voel me daar zelf ook niet altijd veilig, dat is onacceptabel'

© ANP
Utrecht - Het Utrechtse nieuws is deze week gedomineerd door het woord Bollendak. En niet zonder reden. De problemen met een groep overlastgevers bij Utrecht Centraal zijn de afgelopen weken steeds heftiger geworden. Onder het bollendak op het Stationsplein worden mensen geïntimideerd, beroofd of zelfs mishandeld. De burgemeester kondigde deze week strengere acties aan. Maar wat kan ze precies doen? En wie is deze groep schimmige mannen eigenlijk? Burgemeester Sharon Dijksma geeft antwoorden in gesprek met RTV Utrecht.

Wie zorgen voor die overlast?

"Het is een groep met een verschillende samenstelling. We zien in toenemende mate dat het zogenoemde veiligelanders zijn. Dat zijn asielzoekers die in principe geen status in Nederland krijgen. Zij komen veelal uit Marokko en Tunesië. Maar het zijn ook voormalig arbeidsmigranten uit Oost-Europa en helaas ook Utrechters die met drank- en drugsproblemen kampen."

Wat weet u van die 'veiligelanders'?

"We weten dat een deel van hen bijvoorbeeld in Amsterdam al niet meer welkom is. Ze veroorzaken niet alleen in onze stad problemen. Als een soort mobiel circus trekken ze door het land. We zijn bezig die mensen goed in kaart te brengen. Wie zijn het precies? Wat is hun achtergrond? Zijn er problemen waarmee ze misschien te maken hebben? Zodat we beter in staat zijn het per geval op te lossen."

Wat gaat u doen aan de overlast?

"We hebben al heel veel maatregelen genomen. Extra toezicht van stewards die mensen bij het bollendak wijzen op hun gedrag. Dat blijkt niet genoeg te zijn. Dus er komt meer handhaving en toezicht, onder meer van de politie. Daarnaast hebben we ook afgesproken met de staatssecretaris van Justitie dat we met het Rijk kijken naar deze specifieke groep veiligelanders."
De groep wordt groter en de problemen hardnekkiger. Dus we moeten nu een stap naar voren doen om de zaak steviger aan te pakken.
Sharon Dijksma

U doelt op de landelijk coördinator veiligelanders?

"Ja, met hem hebben we overleg. Omdat zoals gezegd dit probleem echt niet uniek is in Utrecht. Het speelt ook in Tilburg en Ter Apel bijvoorbeeld. Met die coördinator kijken we, persoon voor persoon, wat we kunnen doen om dit op te lossen. Sommige mensen moeten echt gewoon weg. Anderen moeten in vreemdelingenbewaring. Als het kan moeten ze dan ook terug naar het land waar ze vandaan komen. Maar dat laatste is echt ingewikkeld. Als dat makkelijk te regelen was had het kabinet dat natuurlijk al lang gedaan."

U kondigde afgelopen week verblijfsverboden aan, waarin verschilt dat van een gebiedsverbod?

"Een verblijfsverbod is iets wat je makkelijker kan doen. Bij overlast kan je dan eerder iemand de toegang tot een ruimte ontzeggen. Voor een gebiedsverbod heb je een bestuurlijke rapportage nodig met heel veel informatie over stapeling van incidenten. Om die reden hebben we gezegd: we moeten een korte klap maken en bij overlast direct ingrijpen. Een verblijfsverbod geeft mij gelegenheid mensen weg te laten gaan bij het bollendak. Al naar gelang hoe zwaar het delict is geldt een tijd dat ze er niet mogen komen."

Als die mensen daar niet meer mogen komen, wordt het probleem dan niet verplaatst?

"Ja, en om die reden heb ik ook de hulp van het Rijk ingeschakeld. Omdat het voor de lange termijn nodig is mensen aan te pakken die stelselmatig in de samenleving het draagvlak voor bijvoorbeeld asielbeleid ondermijnen. We moeten hen aanpakken. Een verblijfsverbod alleen werkt niet. De combinatie van maatregelen moet wél gaan werken."
Ik zelf voel me daar ook niet altijd veilig. Ik denk dat dat voor veel vrouwen geldt. Dat is onacceptabel.
Sharon Dijksma

De overlast bij het bollendak is niet van gisteren, grijpt u niet te laat in?

"We zijn al begonnen met ingrijpen. We hebben stewards neergezet, we zijn met Klépierre (eigenaar Hoog Catharijne, red.) in overleg, we hebben winkeliers weerbaar gemaakt, elke maand wordt een schoonveegactie georganiseerd. Het is niet zo dat we geen maatregelen hebben genomen. Maar de groep wordt groter en de problemen hardnekkiger. Dus we moeten nu een stap naar voren doen om de zaak steviger aan te pakken."

In de jaren 90 waren op Hoog Catharijne veel daklozen en verslaafden. Gaan we weer die kant op?

"Ik hoop van harte dat we dat kunnen voorkomen. De ervaring die toen is opgedaan gaan we juist nu inzetten. Wat toen is gedaan door onder anderen wethouder Spekman was een persoonsgerichte aanpak waardoor ze vierhonderd mensen in hulpverlening en detentie hebben gekregen. Die persoonsgerichte aanpak willen we nu opnieuw. Alleen deze keer kan het niet in Utrecht alleen, omdat het om een andere groep met een andere herkomst gaat. Dus hebben we het nodig dat het Rijk ons helpt."

U loopt zelf ook wel eens onder het bollendak door. Hoe voelt u zich dan?

"Niet altijd veilig. Ik denk dat dat voor veel vrouwen geldt die daar lopen. En dat is onacceptabel."