Toename plofkraken, maar daders mijden provincie Utrecht

© AS Media
Utrecht - In de eerste negen maanden van dit jaar zijn in Nederland meer plofkraken op geldautomaten gepleegd dan in heel 2021, toen het tien keer raak was. Uit een telling van ANP/LocalFocus blijkt dat er zeker elf kraken plaatsvonden waarbij schade werd gemeld, vooral in Amsterdam en omgeving.
In de provincie Utrecht waren dit jaar nog geen plofkraken op geldautomaten, wel werden verschillende verdachten uit Utrecht aangehouden, onder meer in Duitsland. Ook in 2020 waren er volgens de telling geen plofkraken op pinautomaten in onze regio.
Omdat de locaties niet worden geregistreerd, zijn de cijfers gebaseerd op nieuwsberichten. Daardoor kan het werkelijk aantal plofkraken met schade nog hoger uitvallen. Pogingen tot plofkraken zijn niet meegenomen, evenals explosies bij winkels of woningen. Een plofkraak op een juwelier in de Utrechtse Choorstraat in maart 2021 wordt dus niet vermeld.

Piek in 2019

In 2019 piekte het aantal plofkraken op pinautomaten: in dat jaar sloegen dader zeker 48 keer toe. Minister Yesilgöz-Zegerius (VVD, Justitie en Veiligheid) wees in augustus van dit jaar in antwoorden op Kamervragen op de daling van het aantal plofkraken, maar aan die trend lijkt een einde te zijn gekomen.
Het betrekkelijk hoge aantal plofkraken van dit jaar komt mogelijk door zelfgemaakte zware explosieven, denkt criminoloog Jasper van der Kemp van de Vrije Universiteit Amsterdam. "Vrij recent is het gebruik van zelf in elkaar geknutselde bommen die aan de buitenkant van geldautomaten worden bevestigd teruggekomen. Dit zie je met name in Amsterdam, wat suggereert dat er vooral daar criminelen zijn die het idee hebben dat ze op deze manier succesvol kunnen zijn".

Methodes

Volgens Van der Kemp hangt de langjarige daling vooral samen met succesvolle maatregelen tegen verschillende manieren waarop plofkraken worden gepleegd. "Lang werd de 'gasflesmethode' gebruikt. Bij deze methode werd een pinautomaat met gas uit een gasfles opgeblazen. Toen die manier door banken kon worden omzeild, kozen criminelen voor de 'pizzaschuifmethode', waarbij een plat explosief in de geldlade werd geschoven. Vervolgens gingen veel pinautomaten dicht, wat zorgde voor een verdere daling".
In Noord-Holland vonden dit jaar tot nu toe de meeste plofkraken plaats: 7 van de 11 in totaal. In Zuid-Holland, Noord Brabant, Friesland en Gelderland vond dit jaar 1 gemelde plofkraak met schade plaats. Sinds 2017 werden in totaal zeker 151 plofkraken op pinautomaten gepleegd.