Krijgen ook Utrechtse studenten straks energietoeslag? 'Start een procedure als je wordt geweigerd'

© ANP
Utrecht - Hebben studenten in Utrecht tóch recht op energietoeslag? De gemeente sluit studenten nu nog uit van de eenmalige vergoeding van oorspronkelijk 800 euro voor de gestegen energiekosten, maar moet daar door de uitspraak van een rechter mogelijk toch op terugkomen.
In Nijmegen won een student namelijk een rechtszaak tegen zijn gemeente. De rechter oordeelde dat studenten onterecht bij voorbaat waren uitgesloten van de toeslag. Studentenvakbond LSVb spreekt van “een belangrijk moment voor studenten in heel Nederland” en verwacht dat ook andere gemeenten nu over de brug moeten komen.
LSVb-voorzitter Joram van Velzen heeft dan ook geen rustige dag vandaag. “We krijgen nu veel reacties binnen van studenten die zeggen: hèhè, de eerste is eruit. Dus dat is wel mooi.” De LSVb zegt al langer dat het ongrondwettelijk is om studenten uit te sluiten en krijgt nu dus gelijk.

Voor wie is de energietoeslag bedoeld?

De energietoeslag is door het kabinet in het leven geroepen om huishoudens met een laag inkomen te compenseren voor de hoog opgelopen energieprijzen. De toeslag was oorspronkelijk 800 euro, maar is in juli verhoogd naar 1300 euro.

Mensen met een laag inkomen moeten de toeslag aanvragen bij hun eigen gemeente, die voor de uitkering daarvan verantwoordelijk is. Als inkomensgrens geldt een maximum van 120 procent van het sociaal minimum. Dat is voor alleenstaanden een netto maandinkomen van 1310,05 euro per maand. Voor samenwonenden gaat het om een bedrag van 1971,05 euro per maand.

Minister Carola Schouten raadde gemeenten aan vier groepen uit te sluiten van de toeslag: jongeren tot 21 jaar, mensen die dak- of thuisloos zijn, mensen die in een inrichting wonen en studenten. De meeste gemeenten hebben dat advies overgenomen, al zijn er gemeenten die uitzonderingen maken.

'Wacht nog op antwoord'

Ook student Emma Mouthaan (26) is "heel blij" met de uitspraak. Zij vroeg zes weken geleden bij de gemeente Utrecht de energietoeslag aan en wacht nog op een antwoord. "Verbaasd ben ik niet over de uitspraak. Het werd al gezegd dat het onrechtmatig was om studenten uit te sluiten. Maar je weet nooit hoe de rechter ernaar kijkt en de regels interpreteert."
Mouthaan woont op Utrecht Science Park en volgt aan de Vrije Universiteit Amsterdam een tweede master. In haar vrije tijd houdt ze zich bezig met haar financiële blog 'Skere Student'. Op haar sociale media sprak ze zich al meerdere keren uit over het uitsluiten van studenten bij de energietoeslag.
De afgelopen weken sprak ze regelmatig met leeftijdsgenoten die twijfelen over het wel of niet aanvragen van het geldbedrag. "Veel studenten voelen zich toch geïntimideerd door de website van een gemeente waarop staat dat 'studenten worden uitgesloten'. Ik denk dat het besluit van de rechter een hart onder de riem is en studenten ervan kan overtuigen om het tóch te proberen."

Waarom worden studenten uitgesloten?

Minister Schouten adviseerde om de studenten niet onder de regeling te laten vallen omdat hun woonsituatie zo divers is. Veel studenten wonen namelijk nog bij hun ouders en bij veel anderen zitten de energiekosten inbegrepen in de huur van een kamer. Schouten vond dat een kleine groep studenten op een andere manier kan worden geholpen, namelijk via de individuele bijzondere bijstand.

De rechtbank was het daar niet mee eens. Onder de studenten zijn namelijk ook mensen die hetzelfde inkomen en dezelfde energiekosten hebben als niet-studenten. Die laatste groep krijgt de energietoeslag wel, de studenten niet. Dat was niet de bedoeling van de wet over de toeslag, oordeelt de rechtbank. Studenten kunnen dan wel individuele bijstand krijgen, maar daarvoor gelden andere voorwaarden.

'Meer geld van het Rijk'

Dat is ook Joram van Velzen van de LSVb met haar eens, al snapt hij de andere kant ook wel. “De gemeente Utrecht heeft bijvoorbeeld aangegeven dat ze het wel willen, maar dat het niet kan omdat ze de middelen niet hebben.” De pot met geld die ze van het Rijk hebben gekregen is simpelweg dus niet groot genoeg. “Maar dat betekent natuurlijk dat er gewoon meer geld vanuit het Rijk moet komen”, zegt Van Velzen.
De LSVb-voorzitter raadt studenten in Utrecht dan ook aan om het voorbeeld van Mouthaan te volgen en zo snel mogelijk bij de gemeente energietoeslag aan te vragen. “Als die wordt geweigerd, dien dan bezwaar in en start een procedure tegen de gemeente Utrecht”, zegt Van Velzen. Op de site van zijn vakbond staan zelfs voorbeeldbrieven die studenten hiervoor kunnen gebruiken.
Van Velzen hoopt dat als maar genoeg studenten een procedure starten in hun gemeente, dat de druk op het Rijk zo groot wordt dat er wel extra geld moet volgen. Om het pleit definitief te beslechten bereidt de vakbond in samenwerking met het FNV ook nog een collectieve rechtszaak voor over de kwestie.
Emma Mouthaan wacht ondertussen geduldig af. "Ik heb nog van niemand gehoord dat ze zijn afgewezen door de gemeente Utrecht. Maar ik ken ook niemand die het is toegewezen. Fingers crossed dus." Als ze toch wordt afgewezen, is ze van plan bezwaar aan te tekenen.

Reactie gemeente

Een woordvoerder van de gemeente Utrecht laat weten nog niet te weten of de regels veranderd gaan worden. "We gaan eerst kijken hoe en in hoeverre studenten aanspraak kunnen maken." Op de aanvraagsite voor de toeslag neemt de gemeente al wel vast een voorschot op een mogelijke verandering van de regels.
Vlak onder de mededeling dat studenten zijn uitgesloten van de toeslag valt nu het volgende te lezen: “Het kan zijn dat de landelijke regels voor u als student nog veranderen. En dat u de energievergoeding dan misschien wel kunt aanvragen en krijgen. Wij verwachten dat wij hierover eind september of begin oktober meer weten. Als dat zo is, leest u dat op deze pagina.”