Utrecht leert Oekraïens: Anna uit Charkov werkt nu voor de Volksuniversiteit

Utrecht - De Volksuniversiteit in Utrecht heeft Anna uit Charkov een baan aangeboden als docent Engels. Het werk deed ze al als vrijwilliger, vanaf het eerste moment dat ze voet op Utrechtse bodem zette. Met tomeloos veel energie ging ze direct aan de slag als tolk bij de eerste opvang van vluchtelingen in de Jaarbeurs en ook nu nog helpt ze landgenoten onder meer bij het inschrijven in de gemeente maar ook met allerlei andere klusjes. Sinds kort is daar de Engelse les op de Volksuniversiteit bij gekomen.
Achter de actieve en goedlachse jonge moeder gaat ook een hoop verdriet schuil. De gulle lach en de behulpzame drukte zijn niet meer dan een dun laagje chroom dat haar op de been houdt. Tegelijkertijd wordt ze verteerd door verdriet en schuldgevoel, vertelt ze. Want hoe kan ze hier genieten terwijl veel landgenoten vechten voor de toekomst van haar land? "Ik doe zoveel mogelijk voor onze mensen, want ik wil gewoon iets voor Oekraïne betekenen."
Komende twee weken maken we kennis met tien Oekraïense vluchtelingen die sinds het begin van de oorlog in Utrecht zijn neergestreken. Terwijl ze hun verdriet nog niet hebben verwerkt, moeten ze in Nederland een nieuw leven proberen op te bouwen. Veel Utrechters zijn bereid om ze een handje te helpen. Documentairemaker Roel Wijngaards-de Meij volgt de vluchtelingen en maakt iedere dag een portret aan de hand van een Oekraïens woord. Vandaag staat Anna Bieleieva uit Charkov centraal.

Op de vlucht

Voor het eerst probeert ze te vertellen hoe het voelt om in een bombardement te zitten. De eerste woorden blijven steken. Ze draait zich af met haar handen voor haar gezicht en als ze terugdraait wijst ze naar de dikke tranen over haar wangen. "Zo voelt dat dus. Alsof je moeder je voorgoed heeft verlaten. Je weet niet meer waar je heen moet, wat je moet doen."
Na drie dagen in de schuilkelder is het genoeg voor Anna. Ze realiseert zich dat ze haar 3-jarige zoon moet redden. Met haar zoon en haar moeder gaat ze naar het station van Charkov. Het is er enorm druk en het is extreem moeilijk om in een trein te komen. Na vijf uur op het perron te hebben gewacht, rijdt de laatste trein van die dag het station binnen, bestemming Ternopil, een stad in het westen van het land. Ze had gehoopt op een betere bestemming maar vastberaden en met alle moeite bereikt ze de deur van de trein en alle drie stappen ze in.
Na twee dagen van relatieve rust worden de drie richting de grens van Roemenië gebracht. "We moesten nog vier uur lopen om de grens te bereiken. Het was eind februari en heel koud. Maar dat maakte niet uit, we moesten de grens over zien te komen." Stap voor stap reizen ze vervolgens van Roemenië via Polen naar Nederland en komen uiteindelijk in Utrecht terecht.
Via de vluchtelingenopvang in de Jaarbeurs komt Anna in aanraking met de ontmoetingsplek ANNE. "De initiatiefnemers van dat project zijn geweldig. Ze hebben een mooie plek voor ons geregeld - Vital’nya, het Oekraïense woord voor 'woonkamer'. Hier kan ik mijn Engelse lessen geven, mensen helpen en gewoon even kletsen met land- en lotgenoten."

Tijdelijke locatie voor de lessen

Die locatie staat echter onder druk. “We moeten hier waarschijnlijk weg op korte termijn, maar dat zou heel erg zijn. Deze plek geeft ons de mogelijkheid om op adem te komen. Er zijn hier dagelijks tientallen mensen bij elkaar en dat is ontzettend belangrijk voor ons”.
Inmiddels is het alweer 18.00 uur, tijd voor de Engelse les. Zeker twintig mensen zitten al op Anna te wachten, pen en papier voor zich op tafel. Tijdens de les komen er nog zeker twintig mensen bij. De gulle lach is weer terug. De les gaat over Engelse gezegden en dus zowel over ‘raining cats and dogs’ als over ‘the best day of my life’.