Burgemeester Dijksma wil aanpak drugscriminaliteit Utrecht verstevigen: 'Streng en met een helpende hand'

© RTV Utrecht / Iris Tasseron
UTRECHT - In de strijd tegen drugscriminaliteit wil Utrecht een stevigere aanpak. "We doen dat op z'n Utrechts", zegt burgemeester Sharon Dijksma. "Streng tegenover criminelen die moedwillig de fout in gaan en met een helpende hand om perspectief te bieden aan mensen die eruit willen stappen."
Utrecht heeft een centrale rol in de cocaïnehandel in binnen- en buitenland, schrijft het college van burgemeester en wethouders in het plan met de titel 'Grenzen stellen, perspectief bieden'. "Hier gaan enorme bedragen in om en drugshandel is onlosmakelijk verbonden met excessief geweld (zoals liquidaties en beschietingen) en andere vormen van criminaliteit. Steeds jongere mensen worden de wereld van de drugscriminaliteit ingezogen."
Verslaggever Iris Tasseron maakt een serie over jeugdcriminaliteit. Lees bijvoorbeeld over de dilemma's van justitie, hoe criminele jongeren hun leven op de rit kregen en hoe de aanpak van jeugdcriminaliteit in de stad tot nu toe tekort schiet.
Dijksma wil voorkomen dat drugscriminaliteit de samenleving verder ontwricht. Haar belangrijkste speerpunten zijn kwetsbare jongeren uit de drugswereld houden en voorkomen dat crimineel geld de weg naar de bovenwereld vindt.
In Utrecht zijn zo'n vijftig criminele samenwerkingsverbanden actief concludeerde een onderzoeksbureau in juni. Daarvan houdt de helft zich bezig met cocaïnehandel. "Utrecht speelt een rol in de import en export en handel van cocaïne en betreft daarmee een belangrijk logistiek knooppunt", schrijven de onderzoekers. Daarnaast is in 2020 een locatie ontdekt in de stad waar expertise voor ram- en plofkraken werd ontwikkeld. "Veelal jonge criminelen leerden daar met explosieven geldautomaten op te blazen." Ook zijn er signalen dat illegaal geld wordt doorgesluisd naar de bovenwereld.

Preventie

De gemeente zet onder andere in op preventie: jongeren moeten worden uit de criminaliteit worden gehouden en jongeren die al met een been in de criminaliteit zitten moeten worden bereikt. "We brengen deze personen in kaart, houden ze vast en laten ze niet los", staat in het plan te lezen.
Dijksma: "Het in de criminaliteit rollen van jongeren gebeurt subtiel, in eigen buurt of via school. Ze krijgen het beeld voorgeschoteld dat drugsdealers in feite gewoon handelaren zijn die klanten een plezier doen. Het is zorgelijk wanneer het beeld ontstaat dat criminaliteit normaal is. Daarom willen we de kweekvijver van criminele organisaties stoppen. Er als overheid zijn op het juiste moment maakt het verschil als we willen voorkomen dat jongeren kiezen voor de criminaliteit of er permanent uit willen blijven en niet terugvallen."
Een baan met status is volgens Utrecht een belangrijk alternatief voor een carrière in de drugs. Jobcoaches moeten daarbij helpen, maar de gemeente wil ook kijken of De Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) kan worden aangepast om belemmeringen voor het vinden van een baan kunnen worden weggenomen.

Witwassen

Behalve het stoppen van de aanwas van jonge criminelen wil de gemeente uitvinden welke branches kwetsbaar zijn voor witwassen. In samenwerking met partijen als de Rijksoverheid en de Rabobank moeten worden uitgeplozen waar crimineel geld terecht komt. Dat moet voornamelijk gebeuren in kwetsbare gebieden zoals Kanaleneiland en Overvecht. Ook moeten ondernemers en bewoners hulp krijgen in het versterken van hun weerbaarheid.
Met het plan van aanpak wil Dijksma de veiligheid en leefbaarheid van de stad verhogen. "Utrecht is een plek waar mensen heel graag wonen. De sfeer is prettig, we houden de menselijke maat hoog in het vaandel. Maar er is ook een donkere, minder zichtbare kant. Utrecht vormt een centrale rol in de internationale drugshandel. Daar moeten we als één overheid sterker tegen optreden, al zal het een strijd van lange adem zijn."
Voor die lange adem is wel geld nodig. In de begeleidende raadsbrief van de nota schrijft Dijksma. "We realiseren ons ook dat we de ambities uit dit meerjarige offensief niet kunnen waarmaken met de huidige financiële middelen."