Kastjes met gratis tampons tegen menstruatiearmoede: 'Geen zin om te wachten op de politiek'

UTRECHT - Schotland besloot vorig jaar als eerste land ter wereld om tampons en maandverband volledig gratis beschikbaar te stellen voor alle vrouwen. Er kwam een wereldwijde discussie op gang. Zou dat niet overal zo moeten zijn? Het zette Wendie Verberne van de Weggeefwinkel in Utrecht aan het denken: ze hing een kastje op waar mensen gratis hygiëneproducten kunnen afhalen. "We kunnen wel afwachten tot de politiek iets doet, maar je kunt ook zelf iets doen. Een instelling die ik heb overgehouden aan mijn tijd in de krakersbeweging."
Aan de 2e Daalsedijk in Utrecht staat een groot pand, beschilderd met grote graffitikunstwerken: de Weggeefwinkel. "We hebben het enkele jaren geleden gekraakt", vertelt initiatiefnemer Wendie Verberne. "Nu mogen we hier gratis zitten, totdat de gemeente er andere plannen mee heeft."
De Weggeefwinkel aan de 2e Daalsedijk.
De Weggeefwinkel aan de 2e Daalsedijk. © RTV Utrecht

Niet oordelen

Binnen hangt kleding en liggen stapels spellen en boeken. Het lijkt op een kringloopwinkel, maar met één belangrijk verschil: alles wat je hier vindt, mag je gratis meenemen. Dat kan een uitkomst zijn als je niet veel te besteden hebt, maar de Weggeefwinkel is niet alleen bedoeld voor mensen in armoede, benadrukt Verberne.
"Ik ga geen check doen of iemand arm genoeg is voor een gratis trui. Het is niet aan mij om ergens over te oordelen. Ik zal nooit vragen waarom iemand wel geld heeft voor sigaretten, maar niet voor nieuwe kleding. Bovendien is de Weggeefwinkel er ook omdat er gewoon zo ontzettend veel spullen in omloop zijn. Het is fijner als iemand er nog iets aan heeft, dan dat het weggegooid wordt."
De Weggeefwinkel lijkt op de kringloopwinkel, met één belangrijk verschil: hier is alles gratis.
De Weggeefwinkel lijkt op de kringloopwinkel, met één belangrijk verschil: hier is alles gratis. © RTV Utrecht
Buiten, naast de Weggeefwinkel, staat een koelkast en hangt een 'Klinikastje' aan de muur. Hier kunnen mensen 24 uur per dag, 7 dagen per week terecht voor etenswaren en hygiëneproducten. "Mensen weten ons inmiddels goed te vinden", zegt Verberne. "Kijk maar, het kastje is leeg en ook in de koelkast liggen nog maar weinig etenswaren. Ook bedrijven weten ons steeds beter te vinden. Zo heeft de SSH ons onlangs een hele grote doos mondkapjes geschonken en ook het Armoedefonds schenkt soms incontinentiemateriaal."
Hier kunnen mensen 24 uur per dag, 7 dagen per week terecht voor etenswaren en hygiëneproducten.
Hier kunnen mensen 24 uur per dag, 7 dagen per week terecht voor etenswaren en hygiëneproducten. © RTV Utrecht

Wel of geen groente

Al langer speelde Verberne met het idee om gratis hygiëneproducten te verstrekken. "Door het nieuws uit Schotland, maar ook nadat iedereen mondkapjes moest gaan dragen. Dat is natuurlijk verplicht, maar je moet het maar net kunnen betalen."
Het is voor iemand die nooit armoede heeft gekend misschien lastig voor te stellen, maar het kan wel degelijk een uitdaging zijn om maandelijks een paar euro te moeten missen voor tampons of maandverband. "Er was een tijd dat ik heel weinig geld had. Dan kwam het weleens voor dat ik in de supermarkt bedragen stond op te tellen en dan mijn buik voelde. Het kan net het verschil betekenen tussen wel of geen groente bij je maaltijd die dag. En ik ken genoeg verhalen van tienermeisjes waarvan de ouders ontzettend krap zitten. Dan kan het heel moeilijk zijn om geld te vragen voor tampons."

Park Lepelenburg

Sympathisanten van de Weggeefwinkel hebben inmiddels ook in Park Lepelenburg eenzelfde kastje opgehangen. Verberne is daar blij mee. "Ik hoop dat zulke kastjes op nog veel meer plekken komen. Het voordeel van Lepelenburg is dat het wat centraler ligt, deze plek moet je echt weten te vinden. Hopelijk komt het gesprek hiermee uit de taboesfeer. De helft van de bevolking menstrueert, dus laten we het gesprek hierover gewoon open voeren."
Het klinikastje.
Het klinikastje. © RTV Utrecht