Voorlopig minder AstraZeneca-vaccins: wanneer krijg ik nou die prik?

© ANP
PROVINCIE UTRECHT - Farmaceut AstraZeneca levert komende weken minder vaccins dan beloofd. Nu de hoop om uit de coronacrisis te komen voornamelijk is gevestigd op het inenten van zo veel mogelijk Nederlanders, zorgt elke vertraging voor nieuwe onzekerheid. De vraag die elke dag minder goed te beantwoorden valt: wanneer krijg ik die prik?
Volgens een schema dat het ministerie van Volksgezondheid ruim twee weken geleden heeft gepubliceerd worden komende maanden in totaal meer dan 7 miljoen kwetsbare Nederlanders en zorgmedewerkers gevaccineerd. Vanaf mei komen daar de overige 7 miljoen mensen van 18 tot 60 jaar bij.
Of het vaccinatieprogramma voor iedereen tijdig begint hangt volgens coronaminister Hugo de Jonge vooral af van de farmaceuten. Alle volwassenen in Nederland die dat willen kunnen eind september zijn ingeënt, mits er op tijd genoeg vaccins worden geleverd. En dat is precies waar de twijfel steeds toeslaat.

AstraZeneca

De fabrikant van het AstraZeneca-vaccin heeft vanmorgen aan het RIVM in Bilthoven laten weten dat er twee weken lang minder flesjes worden geleverd dan aanvankelijk was beloofd. Daarom zullen GGD's, huisartsen en GGZ-instellingen de komende drie weken geen nieuwe vaccinatieafspraken plannen. Afspraken die al gemaakt zijn blijven staan.
In totaal zijn 217.000 doses vertraagd. Een reden heeft het RIVM niet gekregen. Als compensatie levert AstraZeneca rond 7 maart 211.000 doses extra. Het RIVM overlegt nog met de vaccinerende instanties hoe de verspreiding van het middel vanaf 8 maart gaat verlopen.

Patroon

Niet alleen Nederland krijgt minder AstraZeneca-vaccins. De vertraagde productie treft alle lidstaten van de Europese Unie. Het ministerie van VWS noemt de vertraging een tegenvaller. "Eentje die past in een patroon. We hopen dat de farmaceuten de betrouwbaarheid van hun leveringsschema snel zullen vergroten."
In totaal krijgen ongeveer een half miljoen medewerkers van verpleeghuizen, revalidatiecentra, gehandicaptenzorg en wijkverpleging AstraZeneca toegediend. Het vaccin is ook toegewezen aan 63- en 64-jarigen, thuiswonende mensen met het syndroom van Down, mensen met morbide obesitas en mensen die door neurologische aandoeningen grote moeite hebben met ademhalen.

Pfizer

Het AD meldde dit weekend dat de vaccins van fabrikant BioNTech/Pfizer, bestemd voor 80-plussers in de regio Utrecht, inmiddels op zouden zijn. Maar dat klopt niet, zegt de GGD Regio Utrecht. "We vaccineren nog op alle locaties", laat een woordvoerder aan RTV Utrecht weten. "Het kan echter zo zijn dat we door beperktere hoeveelheden efficiënter moeten gaan plannen."
Volgens de woordvoerder betekent dat dat de ene priklocatie meer afspraken kan maken dan de andere. "We krijgen minder vaccins dan we weg zouden kunnen prikken. Aan mensen of prikloketten ligt het niet. Wat er niet is, is er niet."

Miljoenste prik

Minister De Jonge kondigde gisteren in een video aan dat de miljoenste prik in Nederland waarschijnlijk al is gezet. Officieel staat het aantal meldingen vandaag op 806.744. Dat getal wordt door het kabinet betwist, omdat niet alle instellingen en artsen even snel rapporteren. Daarom rekent de overheid op basis van de uitgeleverde doses alvast vooruit dat er eigenlijk 1.014.290 prikken zouden zijn gezet.
De vermeende mijlpaal betekent overigens nog niet dat één miljoen mensen daadwerkelijk imuun is. Mensen hebben twee injecties nodig. Daarom is het totaal aantal prikken hoger dan het aantal individuen dat een prik heeft gekregen. Om logistieke redenen wordt tegenwoordig na de eerste prik niet drie, maar zes weken gewacht. Volgens het RIVM hadden tot en met 14 februari 154.445 mensen hun tweede dosis gehad. Morgenmiddag komt het instituut met recentere cijfers.

Geen garanties

Maar voorspellen wie wanneer aan de beurt komt, blijft lastig. Sinds de eerste vaccinatie, nu bijna zeven weken geleden, heeft het ministerie van VWS de strategie meer dan eens aangepast. Behalve dat de periode tussen twee prikken is verlengd, is er ook geschoven met de volgorde waarin bepaalde groepen worden opgeroepen. NRC schreef bij de start van de vaccinatie al dat in de inentingsplannen geen rekening was gehouden met toen al bekende vertragingen. En garanties zijn er ook simpelweg niet.
De belangrijkste factor is volgens minister De Jonge nog altijd de hoeveelheid vaccins die wordt geleverd en het tempo waarin de leveringen plaatsvinden. Hoewel Nederland miljoenen doses van diverse fabrikanten heeft besteld, moet een aantal daarvan nog worden toegelaten. Goedgekeurde vaccins zijn tot nu toe BioNTech/Pfizer, Moderna en AstraZeneca.
Wereldwijd

Inmiddels zijn wereldwijd 200 miljoen prikken tegen corona gezet. In Israël is de helft van de bevolking minstens één keer ingeënt en een derde zelfs al twee keer. Ook in het Verenigd Koninkrijk, Bahrain, de VS en Chili heeft meer dan tien procent van de inwoners minstens één keer een vaccin toegediend gekregen. Groot-Brittannië verwacht dat eind juli alle volwassenen een prik tegen het virus hebben gekregen.

Door vroege en ruime bestellingen kent het VK minder leveringsproblemen dan de landen in de Europese Unie. De Europese Commissie heeft na veel kritiek vorige week besloten om het beleid te wijzigen en nieuwe vaccins sneller goed te keuren. Ook gaat er meer Europees geld naar fabrikanten die nieuwe vaccins willen ontwikkelen of bestaande vaccins willen aanpassen aan nieuwe virusvarianten.

Bijna de helft van alle injecties tot nu toe is uitgedeeld in de rijke G7-landen, die samen maar tien procent van de wereldbevolking omvatten. De club van industrielanden heeft vrijdag beloofd om vaccins te delen met minder ontwikkelde landen. Van de 29 landen die de Wereldbank omschrijft als het allerarmst zijn alleen Guinee en Rwanda begonnen met vaccineren.