Rechter: Avondklok per direct opheffen, maatregel had geen 'superspoed'

© RTV Utrecht
PROVINCIE UTRECHT - Het kabinet moet de avondklok in Nederland per direct opheffen. Dat oordeelt de voorzieningenrechter in Den Haag in een zaak die is aangespannen door protestgroep Viruswaarheid. Volgens de rechtbank mocht het kabinet zich bij het invoeren van de avondklok niet baseren op de Wet buitengewone bevoegdheden burgerlijk gezag.
De avondklok is ingesteld op basis van een noodwet, waarin staat dat een kabinet in noodgevallen regels kan invoeren zonder overleg met Tweede en Eerste Kamer. De rechter vindt dat de avondklok geen noodsituatie is als bij bijvoorbeeld een dijkdoorbraak. "Over de maatregel was al gesproken en er is zelfs over gedebatteerd met de Tweede Kamer. Dan verhoudt zich dat niet meer tot 'superspoedeisende gevallen'."
In september stelde het Outbreak Management Team al voor een avondklok in te stellen om de coronacrisis te bestrijden. De regering besloot dat op 20 januari alsnog te doen. Na een Kamerdebat werd het vanaf 23 januari verboden om tussen 21.00 en 04.30 uur buiten te komen. Uitzonderingen golden onder meer voor medische hulp, hulpverlening, werk, examens en het aangelijnd uitlaten van een hond. Ook noodsituaties als pech onderweg vielen onder de avondklok.
"De avondklok maakt een vergaande inbreuk op het recht op bewegingsvrijheid en de persoonlijke levenssfeer en beperkt (indirect) onder meer het recht op vrijheid van vergadering en betoging", aldus de rechtbank. "Dit maakt een zeer zorgvuldig besluitvormingsproces nodig."
"Het is goed nieuws dat we nog iets van een rechtsstaat hebben", zegt jurist Jeroen Pols van Viruswaarheid. "Daar begonnen we aan te twijfelen. Het is in ieder geval bemoedigend dat er rechters zijn die hun verantwoordelijkheid durven te nemen."
Viruswaarheid heeft meer zaken tegen het coronabeleid van het kabinet lopen. Zo wil de beweging dat het kabinet stopt met het gebruik van zogenoemde PCR-testen voor mensen zonder corona-achtige klachten. Die eis is afgewezen, maar Viruswaarheid is in hoger beroep gegaan. Daarnaast wil Viruswaarheid dat het inreisverbod voor mensen zonder negatieve PCR-test wordt geschrapt. Ook die eis is aanvankelijk afgewezen en ook daar ging Viruswaarheid in beroep.
Een eventueel hoger beroep tegen het vonnis rond de avondklok is voor de rechter geen aanleiding om het opheffen uit te stellen. "Dat is natuurlijk niet zo fraai", was de eerste reactie van minister Sander Dekker (Rechtsbescherming) vanmorgen. "Zoiets moet juridisch goed in elkaar zitten. Kennelijk is daar vandaag een uitspraak over gedaan, daar gaan we zo nog naar kijken."
"We deden die avondklok natuurlijk niet voor niets", aldus Dekker. "We zien nog steeds dat de dreiging van het virus aanwezig is. Dat er heel veel nodig is om het aantal reizen en bewegingen te beperken." Hij benadrukt daarnaast dat veel andere landen ook een avondklok kennen in de strijd tegen het coronavirus.