Miljardenplannen ov Utrecht: twee tramlijnen dwars door stad en nieuw intercitystation Lunetten

Archief.
Archief. © Provincie Utrecht
UTRECHT - De aanleg van twee nieuwe tramlijnen dwars door de stad Utrecht en een intercitystation bij Lunetten: met dat plan maakt de gemeente Utrecht samen met de provincie en omliggende gemeenten aanspraak op 2,1 miljard euro uit het Nationaal Groeifonds. Dat de gemeentes en provincie financiële steun uit Den Haag wilden hebben, lekte gisteren al uit. Nu maakt de gemeente Utrecht bekend waar het geld naartoe moet gaan.
Gisteren werd al bekend dat Utrecht en de provincie aanspraak gingen maken op geld uit het Nationaal Groeifonds. Die pot van 20 miljard euro van de landelijke overheid is bedoeld voor 'investeringen die bijdragen aan de economische groei'. Vandaag brengt de gemeente Utrecht het Mobiliteitsplan 2040 officieel naar buiten. Daarmee hoopt het kans te maken op meer dan 10 procent van het fonds. Het gaat om de aanleg van twee tramlijnen, de Waterlinielijn en de Merwedelijn, en een grote aanpassing van station Utrecht Lunetten.
Miljardenplannen ov Utrecht: twee tramlijnen en intercitystation

Waterlinielijn, Merwedelijn en Lunetten Koningsweg

De Waterlinielijn moet in de nieuwe plannen van Westraven in het zuiden via het nieuwe station Lunetten-Koningsweg naar Utrecht Science Park gaan lopen en eindigen in Zeist. Gedeputeerde Arne Schaddelee van de provincie legt uit: "We willen de Uithoflijn doortrekken naar Zeist. Die krijgt dan een functie in relatie met de A28. Mensen die nu in de file staan op de A28 kunnen dan daar hun auto parkeren en op de tram stappen die naar Utrecht Centraal gaat."
De tweede tramlijn is de Merwedelijn gedoopt. Het traject hiervan is nu ingetekend van Utrecht Centraal via de Merwedekanaalzone naar Nieuwegein en IJsselstein. Halverwege moet de tram een afsplitsing krijgen naar bedrijventerrein Papendorp.
Naast de twee tramlijnen moet ook station Utrecht Lunetten worden omgetoverd in een intercitystation. Schaddelee: "Als je het huidige station iets verlegt dan krijg je Lunetten-Koningsweg en dat ligt dan niet alleen aan het spoor richting Den Bosch maar ook aan het spoor richting Arnhem. En dan dan kan je er een veel sterker ov-knooppunt van maken. Dan kunnen reizigers overstappen op Lunetten Koningsweg in plaats van dat ze door moeten rijden naar Utrecht Centraal en daarvan gaat ons nationale spoorsysteem beter functioneren."
Overzicht van plan voor lightrail ov-ring rond Utrecht
Overzicht van plan voor lightrail ov-ring rond Utrecht © Gemeente Utrecht
Hoeveel van de nieuwe tramlijnen zouden lopen over al bestaand spoor, zoals de Uithoflijn en de net opgeknapte trambaan naar Nieuwegein en IJsselstein, is nog niet bekend. Daarvoor zijn deze plannen nog niet gedetailleerd genoeg. Een woordvoerder van de gemeente: "Of bijvoorbeeld bestaande tracés kunnen worden gebruikt, moet in een verdere uitwerking van de plannen duidelijk worden."

Noodzakelijk en 'plan levert 16 miljard euro op'

De miljardeninvestering in het openbaar vervoer is noodzakelijk, aldus de gemeente in een flyer over het project: anders komt Utrecht vast te staan. "We lopen tegen onze grenzen aan: de tram naar het Utrecht Science Park is de drukste tram van Nederland, Utrecht Centraal is het drukste station van Nederland en de ring Utrecht is de meest kwetsbare snelweg van Nederland"
De aanleg moet Utrecht Centaal ontlasten en de creatie van 60.000 woningen en 50.000 extra banen mogelijk maken. En, zo is er gemakshalve maar even voorgerekend, er valt voor het Rijk ook wat te halen: het ov-project moet het bruto binnenlands product elk jaar met 16,2 miljard euro opkrikken. Gedeputeerde Arne Schaddelee: "Als wij deze plannen voor een lightrail ov-ring rond Utrecht aanleggen dan kan dat per jaar meer dan 16 miljard euro opleveren voor de BV Nederland. Dat is voor mij heel erg relevant voor het Groeifonds."
Naast de investering vanuit het Groeifonds, is er al 380 miljoen euro voor het project gereserveerd door de gemeente, de provincie en het Rijk. Wethouder Van Hooijdonk wil zich nu richten op het binnenhalen van het geld uit Den Haag voor ze over de uitvoering wil praten. "Als we het geld eenmaal hebben, en dat is nu natuurlijk nog niet aan de hand, en we hebben alle studies gedaan en weten veel preciezer wat we willen dan moeten we gaan besluiten wie het gaat aanleggen. Daar hebben we nu nog geen besluit over genomen dus daar gaan we dan over in goed overleg."
Het mobiliteitsplan is nu in te zien op de site van de gemeente Utrecht. Er volgt nu een inspraakronde waarbij er op het plan kan worden gereageerd. Daarna zal de gemeenteraad er nog uitgebreid over debatteren.

Oppositie boos: 'Slordig niet hoe het hoort'

Het college van B&W zal tijdens dat debat geconfronteerd worden met wat ontstemde raadsleden. CDA-fractievoorzitter Sander van Waveren was niet blij dat hij het nieuws dat Utrecht 2,1 miljard euro uit Den Haag wilde hebben online moest lezen. "Kennelijk is het teveel gevraagd om de raad een brief te sturen voordat het college in de krant gaat roeptoeteren", twitterde het Utrechtse raadslid dit weekend.
Over de plannen zelf is het CDA niet negatief. "Er zitten onderdelen in waar raadsbreed mensen vóór zijn. (...) Maar daarna ben ik wel heel benieuwd naar de onderbouwing van de verdere plannen en mis ik de ontsluiting van Rijnenburg. De coalitie heeft een paar weken geleden gezegd te willen onderzoeken wat daar op termijn mogelijk is. Zo'n trambaan leg je niet van vandaag op morgen aan, dus dat die niet in het pakket zit snap ik niet." Ook mist Van Waveren de onderbouwing van de tramlijn naar Zeist.
Ook heeft het CDA vragen over de uitvoering van de plannen. "2,1 miljard euro is een enorm bedrag, maar is het voldoende? Waar komen de risico's te liggen? Wie gaat de uitvoering doen en welke overheid is er verantwoordelijk voor, de provincie of de gemeente? Met de Uithoflijn hebben we gezien dat die samenwerking niet het grootste succes was. Die vragen willen we wel eerst graag kunnen stellen voordat de wethouder vrolijk in De Volkskrant gaat vertellen hoe geweldig de plannen zijn."