Een langere kerstvakantie en massaal testen: hoe denken Utrechtse scholen erover?

Vorige week waren er op 780 Nederlandse scholen besmettingen. Kinderarts-epidemioloog en OMT-lid Patricia Bruijning gooide in Nieuwsuur de knuppel in het hoenderhok. Er zijn volgens haar extra maatregelen nodig op scholen om het reproductiegetal verder onder de 1 te krijgen zodat de verspreiding stopt. Ze noemde onder meer het sneltesten van klassen en misschien wel hele scholen, als er besmettingen zijn. Daarnaast pleitte ze voor variabele start- en eindtijden en spreiding van pauzes.

Vanuit onder meer het Red Team, een alternatieve club van deskundigen, klinkt de roep om een langere kerstvakantie al een tijdje. Het Outbreak Management Team blijkt er nu dus ook voor te voelen. Ook omdat na de herfstvakantie vorige maand een aanzienlijke daling was te zien.

De Utrechtse Willibrord Stichting bestuurt elf scholen in het voortgezet onderwijs en acht extra maatregelen of een verlengde kerstvakantie op dit moment niet nodig. Het Oosterlicht College in Nieuwegein kreeg vorige week te maken met een onverwachte uitbraak. Toch valt het totale aantal besmettingen op dit moment mee.

"Op het Oosterlicht College na is er geen sprake van brandhaarden op onze scholen. Het gaat dus vrij goed, al hebben de coronamaatregelen natuurlijk wel veel impact op de leerlingen en docenten", zegt een woordvoerder. De Willibrord Stichting is in gesprek met de GGD regio Utrecht over het inzetten van sneltesten, maar het is nog niet bekend wanneer dit kan.

"Als je als school kan regelen dat er meer getest wordt, dan zou ik dat prachtig vinden. Daar ben ik zeker voor. Maar in het aanpassen van de vakanties geloof ik niet", reageert Ferry Brokers, rector van scholengemeenschap De Breul in Zeist. "Maar voor mij hoeven er niet per se collectieve nieuwe maatregelen getroffen te worden. Ik heb de vrije ruimte om zelf maatregelen te treffen bij een uitbraak en dat vind ik fijn. Dan kan ik bepaalde klassen naar huis sturen."

Brokers vindt het vanuit de overheid opvallend stil. De rector zou bijvoorbeeld meer willen aandacht willen voor ontstane achterstanden. "Mondjesmaat krijgen we iets te horen, maar ik zou veel meer informatie willen. Hoe gaan we bijvoorbeeld straks om met de centrale examens? Wij zijn daar nu al heel erg mee bezig. Ik vind dat wij daar als scholen veel meer bij betrokken zouden moeten worden. Ik mis daarin actieve communicatie." Tot zijn tevredenheid ziet Brokers dat steeds meer leerlingen zich laten testen en thuisblijven als ze klachten hebben. Qua besmettingen is het nu redelijk rustig op De Breul. "Daar ben ik heel blij mee. Maar ik zeg ook: misschien is het gewoon puur geluk."

Het Cals College in Nieuwegein en IJsselstein zegt op de landelijke maatregelen te varen en dat gaat goed. Er zijn CO2-meters aangeschaft en docenten hebben instructies gekregen over luchten. Ook hebben leerlingen mondkapjes gekregen en wordt er vrij streng gehandhaafd. Op een van de locaties is een toezichthouder die de leerlingen wijst op de regels en in de gaten houdt of iedereen een mondkapje draagt en of er wel voldoende afstand wordt bewaard. Ook heeft het Cals College draaiboeken klaar voor verschillende scenario's bij een uitbraak. Gespreide pauzes zijn er al, maar de school onderzoekt of er nog meer gespreid kan worden.

"Uiteraard maken we ons zorgen over het aantal besmettingen binnen onze school. Elke besmetting is er tenslotte één te veel", stelt het Minkema College in Woerden. "We zouden het plezierig vinden als er een landelijke lijn is, maar we snappen dat de situatie van school tot school verschilt en er dus maatwerkmaatregelen noodzakelijk zijn. De school open houden en de leerlingen daar kunnen ontvangen, vinden we ontzettend belangrijk. Tegelijkertijd realiseren we ons dat fysiek contact op school. ondanks de anderhalve meter en overige maatregelen, een risico is."

Het idee van één week online onderwijs voor alle leerlingen is volgens het Minkema College besproken met de medewerkers en voorgelegd ter advisering aan de GGD. "De GGD gaf aan tevreden te zijn over de huidige maatregelen die het Minkema College heeft genomen om verspreiding van het coronavirus tegen te gaan. Onze conclusie na de gevoerde gesprekken is dat een week online onderwijs geen structurele oplossing is en weer nieuwe operationele problemen met zich mee brengt. We hebben dan ook besloten om het onderwijs (vooralsnog) in de huidige vorm te blijven aanbieden. Het bestaande beleid wordt gecontinueerd."

Het Jordan Montessori Lyceum in Zeist heeft op dit moment weinig besmettingen. De school heeft het bron- en contactonderzoek in eigen hand genomen met een zorgcoördinator. De GGD neemt bijvoorbeeld degene die naast de coronapatiënt in de klas zat niet mee in het onderzoek. Dat doet het Jordan wel. De zorgcoördinator neemt dan ook contact op met die leerlingen.

Op een aantal scholen gaan klassen ook om de dag naar school, zoals op de Werkplaats in Bilthoven en op het St.-Bonifatius College in Utrecht. Online onderwijs is dus nog altijd een belangrijke factor, maar deze nieuwe realiteit zorgt ook voor onzekerheid. "Elke dag is het de vraag of mijn dochter naar school kan", vertelt een ouder van de Werkplaats. "Sommige dagen gaat ze alleen voor gym naar school en volgt ze de rest online. Soms heeft ze een hele dag op school zelf les. Dat wisselt elke week en dan vallen er ook nog last-minute lessen uit. We krijgen wekelijks mails van school waarin ze ons op de hoogte houden. Dat is natuurlijk prima, maar soms weet je echt niet meer wanneer ze les heeft."

Ron Dorreboom is rector bij het St.-Gregorius College in Utrecht, een school met duizend leerlingen, waar corona op dit moment onder controle is. "Het kabinetsbeleid is het enige wat voor mij telt", zegt hij over het pleidooi van OMT-lid Bruijning. "Als de overheid zegt: 'er moet een langere kerstvakantie komen', dan verlengen we die. Steeds meer mensen hebben geen vertrouwen in de overheid, maar ik wel. Laten we elkaar niet in de wielen rijden door individuele meningen te ventileren. Dat helpt de kinderen, docenten en ouders niet."

De VO-Raad, de vereniging van scholen in het voortgezet onderwijs, is het daarmee eens bleek gisteren uit een stekelig statement van de koepel. "Nieuwe wetenschappelijke inzichten worden in het Outbreak Management Team gewogen en leiden indien nodig tot aangepaste adviezen. Wij roepen deskundigen dan ook op hun inzichten te delen met het OMT en niet via de media hiervoor aandacht te vragen. Dit laatste creëert namelijk onnodig onrust en levert meer vragen op dan antwoorden."

Vakbond Leraren in Actie is niet blij met deze reactie. "Niet te harden, deze oproep van de VO-Raad weer. Onder het mom van 'onrust' openheid en communicatie tegenwerken." De bond neemt de oproep van kinderarts Bruijning in Nieuwsuur serieus en stelt dat er kennelijk meer aan de hand is op scholen dan eerst werd beweerd.

Uit een peiling onder de leden blijkt volgens Leraren in Actie dat er dringend en dwingend een advies voor extra maatregelen moet komen omdat er nu nog te veel willekeur is in het beleid. Of dat gaat gebeuren is de vraag. In Den Haag blijft het vooralsnog stil. De scholen weer sluiten is steeds gezien als een laatste redmiddel. Hoe er wordt gedacht over een langere kerstvakantie, is nog onduidelijk.