Rolverdeling gezinnen nog altijd traditioneel volgens onderzoeker: 'Hele systeem daar op ingericht'

© Pixabay
PROVINCIE UTRECHT - Wij Nederlanders zijn nog altijd behoorlijk traditioneel: stellen waar bijvoorbeeld de vrouw een hogere opleiding heeft genoten of meer verdient, worden vaak als minder gelukkig bestempeld. Dat blijkt uit onderzoek van Melissa Vink die promoveerde aan de Universiteit Utrecht. Maar er gloort hoop aan de horizon: de patronen zijn aan het veranderen.
"In 88 procent van de gevallen is de man kostwinner in Nederland. We hebben al dan niet bewust vrij traditionele verwachtingen over de rolverdeling: we verwachten dat mannen kostwinners zijn en dat vrouwen prioriteit leggen bij het huishouden en gezin", legt Vink uit.
Het is vervolgens de buitenwereld die stellen met een traditionele rolverdeling als gelukkiger beoordeelt dan stellen waar de rolverdeling juist is omgekeerd. "Mensen dachten dat de vrouw de broek aan zou hebben thuis en dat de man een zwakkeling is. Als gevolg van die impressies vinden mensen de vrouw minder sympathiek en hebben ze minder respect voor de man."
De onderzoeker noemt de resultaten opvallend. "Toen ik begon met m'n onderzoek, dacht ik: het is 2015, er werken zo veel vrouwen, er zijn ook meer vrouwen dan mannen hoger opgeleid, dus die traditionele opvattingen zullen wel minder zijn dan vroeger. Maar dat is eigenlijk niet wat ik tegenkwam in het onderzoek en dat vind ik wel verbazingwekkend."

Andere landen

Vink deed ook onderzoek in Amerika. "Je ziet daar precies dezelfde patronen. Maar Nederland is wel een bijzonder land, want de norm in hoeverre we verwachten dat mannen kostwinner zijn is hier wel heel sterk, sterker dan in bijvoorbeeld Amerika of in België of Duitsland." Dat komt volgens haar door ons anderhalf inkomensmodel, waarbij de man fulltime werkt en de vrouw parttime. "Ons hele systeem is daar op ingericht en dan zie je ook dat die verwachtingen daarbij incongruent zijn."
Verandering is wel mogelijk. "Ik heb ook onderzoek gedaan waarbij ik negen Europese landen heb vergeleken die wat meer egalitaire normen hebben, zoals Zweden en Finland. Daar zie je die negatieve beoordeling over niet-traditionele stellen niet. Dat komt omdat daar meer gendergelijkheid is en doordat de normen daar minder traditioneel zijn. Dat kunnen we in Nederland ook vinden als we meer naar dat model toe bewegen."
Er is dus nog een hoop te winnen in Nederland, vindt Vink. "Je ziet de afgelopen jaren dat er veel aandacht voor is, dat de meningen verschuiven en dat beleid verandert. Dat gaat langzaam, maar ik denk zeker dat als ik dit onderzoek over twintig jaar weer doe, dat ik heel andere patronen vind."
Verwachting rolverdeling gezinnen nog altijd traditioneel: 'Ons hele systeem is daar op ingericht'