Politie maakt jacht op drijvende krachten achter rellen in Utrecht: 'Heeft veel impact gehad'

UTRECHT - De politie blikt terug op een roerig weekend. Relschoppers zetten Kanaleneiland en Overvecht op stelten. Een oproep om in de Kanaalstraat hetzelfde te doen, leidde gisteravond niet tot problemen, waarschijnlijk door het noodweer.
Martin Sitalsing, politiechef van de eenheid Midden-Nederland, zegt dat de afgelopen dagen alles uit de kast is gehaald om de rellen te beëindigen. "Het heeft veel impact gehad. We hebben bijvoorbeeld mobiele bijstand moeten vragen uit de rest van het land en dat is nogal wat."
De raddraaiers spraken steeds af na oproepen op sociale media. De politie maakt jacht op de drijvende krachten. "We proberen ze op te sporen en zijn bezig om te kijken of we deze mensen achterover kunnen trekken. Beelden worden nagekeken, niet alleen van camera's, maar ook van videovoertuigen."

Kopieergedrag

Een duidelijke aanleiding voor de rellen is er niet. "Er lijkt sprake van kopieergedrag", zegt Sitalsing, verwijzend naar de eerdere rellen in de Haagse Schilderswijk. "Ook hebben we het idee dat er sprake is van verveling; politie pesten vanwege een gebrek aan vakantieactiviteiten."
Bouchra Dibi, adviseur en onderzoeker van de Utrechtse krachtwijken gelooft niet dat de rellen veroorzaakt worden door verveling of corona. In een interview met RTV Utrecht stelt ze dat de aanpak van probleemjongeren in Overvecht en Kanaleneiland al jaren fundamenteel verkeerd is. Kennis en kunde ontbreekt. Zware sociale problemen worden niet effectief aangepakt en ervaren wijkagenten zijn wegbezuinigd. Als hierin geen verandering komt, zal de situatie alleen maar ernstiger worden, aldus Dibi.
De kans bestaat dat er nieuwe rellen worden georganiseerd. Volgens Sitalsing is de politie voorbereid. "We trekken goed samen op met het Openbaar Ministerie. We zorgen dat we in de voorbereiding goed kunnen acteren op basis van een noodbevel zodat we echt snel en krachtig kunnen optreden en het in de kiem kunnen smoren. We schromen bijvoorbeeld niet om vervoersmiddelen van de jongeren te controleren en als het nodig is in beslag te nemen."

Stevig genoeg

Tijdens de rellen in Overvecht raakte één agent lichtgewond nadat hij werd bekogeld met stenen, vuurwerk en fietsdynamo's. Voor de dienders zijn het dus pittige tijden, maar Sitalsing heeft er het volste vertrouwen in dat ze dit aankunnen. "Onze mensen zijn getraind en stevig genoeg om hier tegen op te treden. Daarbij krijgen we in deze periode ondersteuning van collega's in het land. Als wij met voldoende zijn, geeft dat voldoende borging."
Bij de rellen zijn vrijdag- en zaterdagavond 43 arrestaties verricht. In Kanaleneiland kwam een kwart van de achttien aangehouden jongeren uit de wijk zelf, zegt Sitalsing. Voor Overvecht kan hij geen precieze percentages noemen, maar daar waren volgens hem wel meer relschoppers die uit de wijk zelf komen.
Dertien relschoppers mogen tussen 20.00 uur en 08.00 uur niet meer op straat zijn in Kanaleneiland en Overvecht. Het Openbaar Ministerie heeft hen een zogeheten gedragsaanwijzing opgelegd. De dertien worden verdacht van het verstoren van de openbare orde. Daar kunnen onder meer vernieling, vechtpartijen en geluidsoverlast onder vallen. Een gedeelte van de verdachten is minderjarig. Volgens het OM gaat het vooral om "jongeren in de schoolgaande leeftijd".

'Hard aanpakken, maar ook kansen bieden'

Waarnemend burgemeester Peter den Oudsten van Utrecht kwam vervroegd terug van vakantie vanwege de ongeregeldheden in zijn stad. Hij pleit voor een harde aanpak van de relschoppers, maar zegt dat een oplossing voor het probleem ook gevonden moet worden in de omgeving van deze jongeren.
"Als je mensen kansen biedt in het leven is er minder kan op ontsporing. Als mensen een opleiding en goede opvoeding krijgen, is er meer kans dat een mens de goede kant opgaat. Gaat men de gaande weg al een beetje de kleine criminaliteit in, dan is het heel gemakkelijk om de verkeerde kant op te gaan. Je ziet op dat snijvlak veel jongeren zitten, die zich ook in deze groep bewegen. Je ziet altijd dat ze worden aangestuurd door verkeerd volk, mensen die echt al de verkeerde kant zijn uitgegaan en het pad van criminaliteit zijn ingegaan. En die een aanzuigende werking hebben."
Den Oudsten: relschoppers Kanaleneiland en Overvecht moeten hard aangepakt worden, maar oplossing ligt ook in omgeving van deze jongeren
Volgens Bouchra Dibi, voormalig gemeenteraadslid en tegenwoordig adviseur en onderzoeker van krachtwijken, is de aanpak van probleemjongeren in de Utrechtse wijken al jaren een probleem. Kennis en kunde ontbreekt volgens haar en zware sociale problemen worden niet effectief aangepakt. Volgens Dibi zal de situatie alleen maar ernstiger worden als hier geen verandering in komt.
Ook zij wijst erop dat er gewerkt moet worden aan de diepere oorzaken van de problemen in de wijk. "Veel jongeren vertellen mij dat ze in een uitzichtloze situatie zitten en zich achtergesteld voelen. Er wordt ook te weinig gedaan aan talentontwikkeling in de wijk."
De aanpak van probleemjongeren is al jaren een probleem, zegt Bouchra Dibi