Hoe de rugstreeppad een woningbouwproject in Leerdam in zijn greep houdt

VIJFHEERENLANDEN - De gemeente Vijfheerenlanden heeft een ecoloog ingeschakeld. Dirk van Pijkeren moet erop toezien dat geen fouten meer worden gemaakt bij de bouwwerkzaamheden in de Leerdamse nieuwbouwwijk Broekgraaf. Onlangs ging de wethouder door het stof na meerdere overtredingen van de Wet natuurbescherming.
Het leefgebied van onder meer de beschermde rugstreeppad is aangetast. Ook zijn bomen gekapt, die wellicht belangrijk waren voor de vliegroute van vleermuizen.
In de nieuwbouwwijk Broekgraaf leven beschermde padden en kikkers.
In de nieuwbouwwijk Broekgraaf leven beschermde padden en kikkers. © RTV Utrecht / Annemarie de Wit
Van Pijkeren is nu regelmatig op het bouwterrein te vinden om de werkzaamheden te controleren. Hij wijst aannemers er bijvoorbeeld op om geen stapels stenen achter te laten en plassen water meteen dicht te gooien met grond. Zo kan worden voorkomen dat de kikkers zich op het terrein vestigen.
Op dit soort plekken voelen de rugstreeppad en de eveneens beschermde heikikker zich namelijk thuis. "Ze houden van pioniersgebied met veel zand en ondiepe poeltjes, die snel opwarmen. Vandaar dat bouwterreinen in trek zijn", vertelt Van Pijkeren.
We zijn iets te voortvarend aan de gang gegaan.
Huib Zevenhuizen, wethouder Vijfheerenlanden

Fout op fout

Sinds zijn aanstelling heeft Van Pijkeren al moeten ingrijpen. "Er ging dus alweer iets fout", vertelt verantwoordelijk wethouder Huib Zevenhuizen (VVD) in een interview met RTV Utrecht. "Er werd een rietkraag gekapt door een aannemer, terwijl er geen opdracht voor was gegeven. De ecoloog zag het en heeft redelijk op tijd ingegrepen en het werk onmiddellijk stopgezet. Daar ben ik heel erg blij mee. Hij heeft zijn nut dus al bewezen."
"Dit was eens maar nooit weer", zegt de wethouder in een reactie op de overtredingen die door de gemeente zijn begaan. Zonder de benodigde vergunning is bijvoorbeeld een weg aangelegd dwars door het leefgebied van de beschermde rugstreeppad en heikikker. "We zijn iets te voortvarend aan de gang gegaan", zegt hij daarover. "We hadden de vergunning wel aangevraagd, maar niet gewacht totdat die daadwerkelijk op het bureau lag."

Paddenpoelen en groene zones

Ook zijn er bomen gekapt, terwijl er nog een onderzoek liep naar de vraag of vleermuizen de bomen gebruikten als herkenningspunt in hun vliegroute. Hoe dat kan, 'vraagt de wethouder zichzelf ook af'. "We zijn iets te voortvarend aan de gang gegaan", herhaalt hij. "Er is een vergunning aangevraagd, maar niet gewacht tot die ook daadwerkelijk op tafel lag. Dat is niet goed. Ik ben het daarmee eens. Er zijn fouten gemaakt en dat betreur ik enorm."
Wel benadrukt de wethouder dat het gaat om een woningbouwproject. Hij zegt: "We zijn hier woningen aan het bouwen. Er komen hier zo'n duizend woningen. Dat betekent toch echt dat er af en toe een boom zal moeten verdwijnen." Hij voegt eraan toe dat er in de buurt compensatiegebieden worden aangelegd. "Denk aan paddenpoelen, kikkerpoelen en groene zones in de wijk. Het is altijd onze bedoeling geweest om er een mooie, groene wijk van te maken."
Je wilt voorkomen dat de hele populatie uiteindelijk overlijdt door activiteiten van de mens.
Dirk van Pijkeren, ecoloog
Die verantwoordelijkheid ligt nu deels bij ecoloog Van Pijkeren, die aangeeft 'altijd in de bres te willen springen voor de rugstreeppad'. Het beschermen van dit soort dieren is belangrijk, legt hij uit. "Je wilt voorkomen dat de hele populatie uiteindelijk overlijdt door activiteiten van de mens. Bovendien moet je een ecosysteem behouden. Dat bestaat uit vele onderdelen. Haal je één onderdeel als de rugstreeppad weg, dan krijg je al snel plagen of andere problemen."
De rugstreeppad staat bekend om, zoals de naam al zegt, de streep op zijn rug.
De rugstreeppad staat bekend om, zoals de naam al zegt, de streep op zijn rug. © RTV Utrecht

Vrouwtjes lokken

Van Pijkeren moet de balans zien te behouden tussen het bouwen van huizen en het leven van de beschermde dieren in een drukbevolkt gebied. "We zetten nu bijvoorbeeld hekjes neer om te zorgen dat de rugstreeppad niet in zandhopen kan kruipen. Ook maaien we een stuk land voordat we er zand storten, zodat de dieren wegvluchten en niet onder het zand terechtkomen", vertelt Van Pijkeren.
Hij geniet van zijn baan en wil nog even laten weten dat de rugstreeppad 'heel leuk is'. "Ik word er altijd wel enthousiast van", zegt hij. "Hij is vrij dikkig, licht van kleur en heeft een streep over zijn rug lopen. 's Nachts hoor je 'm. Dan lijkt het net alsof er krekels roepen, maar dan zitten ze in een koor in een ondiep plasje de vrouwtjes te lokken."