Utrechtse Forum voor Democratie snakt naar groei in de provincie

In gesprek met RTV Utrecht spreekt de Utrechtse FvD-fractievoorzitter Wouter Weyers in Provinciale Staten vooraf aan deze bijeenkomst over hoe de lokale fractie op de kaart wordt gezet en hoe het eerste jaar is verlopen na een anonieme Eerste Kamer-campagne. "We zijn lokaal actief voor de provinciale issues."

Wat betreft bekendheid had de partij een valse start. Een jaar geleden verscheen de volstrekt onbekende naam van Weyers op de kandidatenlijst voor de provinciale verkiezingen. Niemand wist wie hij en zijn uiteindelijk vijf gekozen collega-Statenleden waren. Toch werden ze in Utrecht de derde politieke partij van het provinciehuis. Boven FvD stonden de VVD en GroenLinks die met allebei acht zetels de meeste stemmen binnenhaalden.

Op interviewverzoeken van RTV Utrecht en andere lokale media ging FvD destijds niet in. Wegblijven was een bewuste verkiezingsstrategie, zo zegt Weyers, omdat er een landelijke campagne werd gevoerd voor de Eerste Kamer. De kopstukken daar moesten zichtbaar zijn. Hij vervulde een bijrol. "Uiteindelijk wordt de keuze van de kiezer bepaald op basis van hoe de vlag er in Den Haag bijhangt. Het is niet hoe het moet, maar het is helaas wel hoe het is. Maar ik heb goed nieuws: in 2023 zullen we in de campagne meer aanwezig zijn", aldus Weyers.

Hoewel FvD inmiddels de meeste geregistreerde leden heeft van alle Nederlandse politieke partijen lijkt een volle zaal in Amersfoort vanavond niet vanzelfsprekend. Het is de bedoeling dat het team van Weyers zonder zijwieltjes van partijprominenten als Thierry Baudet de zichtbaarheid van de partij gaat vergroten. "Gelukkig waren binnen enkele dagen alle kaarten uitverkocht", zo zegt de fractievoorzitter. Hij verwacht op basis van de aanmeldingen 250 mensen.

En de westvleugel van de Observant loopt ook langzaam vol in de richting van dat aantal. In een hoek staat een standje waar boeken worden verkocht van Baudet en zijn Kamergenoot Theo Hiddema. Op een tafeltje daar tegenover liggen flyers met informatie over hoe mensen lid kunnen worden of anderen lid kunnen maken.

Groei is een belangrijk onderwerp bij de bijeenkomst, en ook na afloop wordt er meerdere keren op gehamerd: FvD moet verder groeien om de grootste partij te worden bij de landelijke verkiezingen. En de provinciale fractie krijgt een steeds grotere rol in die missie.

Bij de vergaderingen in Provinciale Staten is de partij nog groeiende, zo zegt Weyers. Vooral in de eerste maanden moest FvD haar weg nog vinden. De tweede oppositiepartij bracht sinds de verkiezingen een handjevol moties in, waarvan het merendeel werd verworpen. Bij hete hangijzers als de peperdure Uithoflijn en de daardoor verdwenen miljoenen op de jaarrekening van 2017 hield de partij zich bewust op de vlakte.

"Het voelde voor ons als een film waar je de laatste 10 minuten binnenstapt", aldus Weyers. Volgens hem was het dossier grotendeels een gepasseerd station toen FvD de politieke arena betrad. "Maar ik kreeg soms ook het idee alsof de provincie zich alleen maar met de tram bezighield. En om dan met terugwerkende kracht met argumenten te komen over iets uit de vorige collegeperiode; daar valt voor ons niet veel te halen."

De partij focuste zich wat de tram betreft vooral op de veiligheid van een kruising op de Platolaan in de Utrechtse wijk Rijnsweerd. Ook werd een motie over een onderzoek naar ondergrondse mobiliteitsoplossingen, zoals een metro, aangenomen. Weyers is daar trots op. "Er komen hier masterclasses omdat wij erover begonnen. Dat vind ik wel een resultaat in zo'n korte tijd."

Terug naar de bijeenkomst. Het thema is de 'verkrachting' van het landschap door windmolens en zonneweides. Na een kort voorwoordje en een toespraak van de jongerenafdeling, pakt Weyers zelf de microfoon. Hij laat een afbeelding zien en vertelt dat de provincie volgens hem 680 windmolens neer wil zetten en dat er nu nog maar 15 staan. Dit wordt iets waar Forum zich hard tegen gaat verzetten. In maart, wanneer de provincie de plannen voor de energietransitie meer gaat uitrollen, gaat de partij flink van zich laten horen, zo belooft hij het aanwezige publiek.

In de speech van de FvD-voorman moet vooral gedeputeerde Huib van Essen van energietransitie het ontgelden. Meerdere malen wordt er instemmend geknikt en gejuicht als Weyers zegt de 'krankzinnige plannen' te willen tegenhouden.

Weyers heeft ook een alternatief voor de windmolens: twee kleine kerncentrales moeten de duurzame energiebehoefte in de provincie kunnen dragen. Waar deze zouden moeten komen, weet hij nog niet, maar als Van Essen voor een onderzoek openstaat, is dat volgens hem al heel wat. Weyers vindt dat de gedeputeerde nu dat voorstel wegwuift, ten koste van 'de landschapsvervuiling van de windmolens'.

Na een laatste spreker over de volgens de partij 'verzonnen stikstofcrisis', volgt een vragenronde. Niemand steekt zijn vinger op en een aantal mensen pakt al de jas om naar huis te gaan. Van de uiteindelijk 200 man die zijn gekomen, blijven na afloop iets meer dan de helft plakken om na te praten.

De anonimiteit van FvD in de verkiezingscampagne vorig jaar zorgde ook voor argwaan bij collega Statenleden van andere partijen. Weyers is blij het beeld van 'een spookpartij' te hebben doorbroken omdat de focus zo lag op de Eerste Kamer-verkiezingen. "FvD is een geaccepteerde partij geworden en we hebben meerdere voorstellen over de eindstreep getrokken. Politici dachten al vrij gauw: 'die lui van Forum vallen best wel mee'"

De vraag of de omstreden uitspraken van landelijk partijleider Thierry Baudet onderdeel zijn van die argwaan bij politici voor Weyers zijn fractie werpt hij verre van zich. De afgelopen week was er veel ophef over een tweet waarin Baudet vier Marokkanen beschuldigde vriendinnen van hem lastig te vallen. De NS vertelde later dat de vier onderdeel waren van een kaartjescontrole in burger.

"Ik vond het wat ondoordacht en dat vond Baudet later ook, dus daar zijn we het over eens", aldus de Utrechtse fractieleider over het voorval. "Ik ga daar verder niks van vinden omdat het ook niet mijn terrein is. Mijn openbare politieke leven beperkt zich tot Utrecht."

De provincie is niet het eindstation voor FvD in Utrecht. Alles in de bijeenkomst duidt er op dat de partij groter moet worden. Niet alleen voor een landelijke zege, maar ook in gemeenten kloppen vooral lokale partijen op de deur bij Weyers.

"Ik heb al meerdere verzoeken mogen ontvangen om de bordjes voor partijen te verhangen van lokale partij naar FvD. Dus ik denk dat we uitbreiding wel kunnen verwachten in de gemeente."

Eén lokale politicus in het bijzonder lijkt al te popelen om voor Forum aan de slag te gaan. Oud VVD-Statenlid en wethouder Willem Joustra uit WIjk bij Duurstede is bij de borrel druk bezig met handen schudden. Hijzelf geeft aan ongevraagd zijn politieke ervaring te delen met de Utrechtse fractie.

Weyers mag nog niet zeggen of en waar ze mee gaan doen. "Het is uiteindelijk een landelijke beslissing of we meedoen met de gemeenteraadsverkiezingen. Maar FvD heeft wel de potentie om een gevestigde partij te worden. Dan kan je niet afwezig zijn in de gemeente."