Tien jaar Ontevredenheidsrap: "Meest briljante inspraakactie ooit"

UTRECHT - Het college viel, bewoners voelden zich niet gehoord en de politiek in Utrecht stond op een kantelpunt. In 2009 was er veel te doen om het Actieplan Luchtkwaliteit en vooral de aanleg van een nieuwe ontsluitingsweg van de A2. Twee rappende burgers, onder wie de toen 74-jarige Kees Ebbenhorst, hoopte met hun ontevredenheidsrap het Utrechtse college op andere gedachten te brengen. Heeft het zin gehad?
21 insprekers staan op de Utrechtse agenda tijdens de raadsinformatiebijeenkomst over het Actieplan Luchtkwaliteit (ALU) op 3 november 2009. Het zijn voornamelijk bezorgde burgers, die hun ongenoegen willen uiten over het plan. Grootste punt van ongenoegen: de aanleg van een verbindingsweg tussen de A2 en station Zuilen: de Spoorlaan.
Het is een kantelpunt in de Utrechtse politiek, zegt Marry Mos. Zij is in 2009 fractievoorzitter van GroenLinks. Kiest de stad voor meer auto's, of worden er alternatieven gezocht? Het eerste lijkt te gebeuren. GroenLinks is dan al uit het college gestapt uit onvrede over het ALU. Want hoe kan een nieuwe weg, die volgens Mos 30.000 extra auto's de stad in loodst, voor betere luchtkwaliteit zorgen? De plaats van GroenLinks in het college wordt ingenomen door de autopartij bij uitstek: VVD.
Bewonersgroepen in Utrecht Noordwest voelen zich niet gehoord. Voor de aanleg van de nieuwe weg moeten bovendien veel woningen verdwijnen. Kees Ebbenhorst en Machteld Linssen besluiten het over een andere boeg te gooien en hun ontevredenheid in een rap te vatten. De houding die de gemeente volgens de klagers aanneemt, weten Ebbenhorst en Linssen in één zin te vatten: "Heb je wat te klagen? Hier heb je nog een bloembak."
Tien jaar later is dat ook de zin die betrokkenen als eerste herinneren. "Het was de meest briljante inspraakactie ooit", zegt Marry Mos. Ze herinnert zich dat Ebbenhorst al jaren bij het dossier betrokken was. "Heel knap dat hij zijn boosheid weet om te zetten. Over elke kip die ontsnapte uit het Julianapark wordt je geïnformeerd. Maar als het gaat om belangrijke dingen, moet je dat in de krant lezen. Daar waren zij heel verontwaardigd over. Die bloembak illustreert dat."
Verslaggever Robert-Jan Booij bezoekt tien jaar na dato Kees Ebbenhorst

HIER HEB JE NOG EEN BLOEMBAK

"Die rap heeft het wel echt gedaan hoor, hier in Utrecht", zegt Kees Ebbenhorst nu. Hij was in eerste instantie niet heel blij met het repeterende 'hier, heb je nog een bloembak', maar ziet achteraf daar ook wel de kracht van in. "Dit blijft hangen."
Vervolg: verslaggever Robert-Jan Booij bezoekt tien jaar na dato Kees Ebbenhorst
Maar heeft de rap echt invloed gehad? Harrie Bosch was destijds wethouder. "Ik denk niet dat het de beslissing beïnvloed heeft, maar het heeft de insprekers zeker niet geschaad. Ik vond het een sportief element, goed bedacht en goed uitgevoerd." Bosch was als wethouder belast met bereikbaarheid en luchtkwaliteit. Hij herinnert zich de periode als een heftige politieke tijd en misschien dat daardoor de rap toch wat invloed had. "In zo'n klimaat is er altijd meer kans voor bewoners om hun gelijk te halen."
SPOORLAAN KOMT ER TOCH (NIET)
Maar de rappers krijgen hun gelijk niet. Na jaren gesteggel, wordt het plan een maand na de inspraakavond aangenomen. Tot bulldozers in de tuin van Kees Ebbenhorst zal het nooit komen. Bij de verkiezingen begin 2010 wordt GroenLinks de grootste. Het plan komt direct op losse schroeven te staan en wordt uiteindelijk in het nieuwe coalitieakkoord geschrapt.
"Toen werd ik wel vaak gefeliciteerd", zegt Kees Ebbenhorst. "Tien jaar later hoor ik het nog steeds: wat was die rap geweldig, hè?" De politiek luistert, zegt Marry Mos. "Mensen denken: je hebt toch geen inspraak, maar dat is niet zo."
Bekijk het interview met Kees Ebbenhorst in UVandaag:
Tien jaar Ontevredenheidsrap, "Meest briljante inspraakactie ooit"