Mindervaliden zien graag lift op Dom: 'Gewoon eens doen wat ieder 'normaal' mens kan doen'

In de jaren negentig ging Jolanda Minjon ook met de lift naar de top van de Dom. De 'raketlift', zoals ze het noemt. Jolanda heeft al jaren een spierziekte en kan niet goed lopen. Soms laat ze spullen zomaar uit haar handen vallen. In een rolstoel zit ze niet, maar ze moet wel braces gebruiken om te kunnen lopen. Eén trap omhoog gaat net, met moeite. Laat staan dat ze de 465 treden van de Dom moet beklimmen. Dat deed de geboren en getogen Utrechtse vroeger overigens zonder moeite. Met haar nichtjes van 2 en 3 jaar op haar arm. "Daar moet ik nu niet meer aan denken", zegt Jolanda.

De 'raketlift' kwam in 1999 als een welkome verrassing. Het was onderdeel van de tentoonstelling Panorama 2000. De vierentwintig werken die door de stad verspreid stonden, waren alleen als geheel vanaf de top van de Dom te zien. Alle kunstwerken zijn verwijderd, behalve de ufo die nog steeds te zien is op het dak van het hoofdkantoor van ProRail aan het Moreelsepark. Om mindervaliden ook van de tentoonstelling te laten genieten, werd een tijdelijke lift geplaatst. De buitenkant werd bekleed met een enorm doek waarop een raket te zien was.

Tekst gaat verder onder de foto.

Nu een eventuele komst van weer een tijdelijke lift op stapel staat, staat Jolanda te trappelen. Want het uitzicht van de Dom is speciaal, zegt ze. "Bovendien is de toren hét herkenningspunt van Utrecht. Ik rijd geen auto meer maar als je richting Utrecht rijdt, kijk je als eerste naar de Dom. Het is gewoon een ankerpunt in de stad. Ik heb hier altijd gewoond en ik zou het leuk vinden om er nog één keer op te kunnen."

Het moet wel gaan om een tijdelijke lift, vindt ze. "Het is een goede geste richting mensen met een beperking. Maar, als het helemaal hersteld is en er in vol ornaat en volle glorie weer staat, dan is een lift wat overdreven. Het moet wel een beetje 'old school' blijven."

Als die lift er komt, is Jolanda de eerste die een kaartje koopt. Ze zal wel moeten concurreren Leilanie de Graaf (23), die al sinds haar derde levensjaar in Utrecht woont. In haar jonge jaren is ze nooit op de Dom geweest en nu lukt het niet meer vanwege haar chronische ziekte. "Ik schaam mij dus een beetje want ik woon al zo lang in Utrecht en ik ben nog nooit op de Dom geweest", zegt ze. "Dus daarom hoop ik dat er toch nog op kan. Het hoort er toch een beetje bij."

De Dom is Utrechts trots, zegt Leilanie. "Het is het liefje van Utrecht, het beeld van Utrecht, daar is iedereen trots op. De gemeente moet die lift realiseren want dan kan ik ook, nu het nog een soort van kan, eindelijk eens een keer de Dom op. Het een van de mooiste uitzichten die je kunt bedenken. Het is toch je eigen stad."

En ook Claudia Bank (55) zou graag de skyline van Utrecht zien vanaf de Dom. Dat heeft ze nog nooit in haar leven gedaan door haar spierziekte. Ze kan niet meer dan dertig meter lopen. Staan gaat redelijk, zitten ook, voor lange afstanden maakt ze gebruik van een scootmobiel.

Ze is niet heel uitgesproken vóór een lift maar de restauratie is volgens haar wel een goede gelegenheid om een tijdelijke lift te plaatsen. "Voor mij is het echt ondoenlijk om naar boven te gaan en met de lift kan het. Verder houd ik van de Dom in al haar glorie dus een opvallende en permanente lift is echt uit den boze."

Maar een tijdelijke lift, dat ziet Claudia wel zitten. "Soms wil je namelijk ook gewoon weer eens de simpele, basale dingen kunnen doen die ieder normaal mens doet. Zoals fietsen, of de Dom beklimmen."