OM wist niets van mobieltje in de cel van kroongetuige liquidatieproces

Rechtbanktekening van de verdachten.
Rechtbanktekening van de verdachten. © ANP
UTRECHT - Op de tweede zittingsdag van het liquidatieproces tegen de organisatie van crimineel Ridouan Taghi, werd kroongetuige en medeverdachte Nabil B. gehoord. Het verhoor leverde al snel vuurwerk op toen bleek dat het OM niets wist van een beveiligde telefoon die B. een paar maanden tot zijn beschikking had in zijn cel.
Met de telefoon, die hij in het najaar van 2017 kreeg van mede-verdachte Mohamed R., kon B. versleuteld communiceren, via zogeheten pgp-berichten (Pretty Good Privacy). Hij verklaarde dat hij vanuit zijn cel contact heeft gehad met onder anderen Taghi en enkele vermeende handlangers.
Volgens B. had hij het toestel nodig bij de voorbereiding van zijn stap kroongetuige te worden en om bij de top van de organisatie geruchten te ontzenuwen dat hij naar justitie was overgelopen. Hij maakte zich naar eigen zeggen ernstige zorgen over de veiligheid van zijn familie. B.'s broer Reduan is in maart 2018 doodgeschoten, kort nadat bekend was gemaakt dat het OM een kroongetuigendeal met Nabil had gesloten.
Het OM zei tijdens de zitting dat het het "tot voor kort" niet heeft geweten van het bestaan van het toestel, noch dat B. er in detentie over beschikte. B.'s advocaat zegde toe het apparaat op korte termijn aan justitie te zullen overdragen. Aan het begin van de avond was het toestel terecht. De Blackberry, die volgens Taghi's advocaat Inez Weski van belang kan zijn voor de waarheidsvinding, wordt de komende tijd onderzocht.

RUMOER

De verklaringen van kroongetuige B. riepen aan het begin van de zitting al snel veel onvrede op bij medeverdachte Mohamed R., die Nabil B. hardop onderbrak met de woorden "vuile kankerleugenaar". Mohamed R. liet zich maar met moeite de mond snoeren door de rechter. Hij vindt dat hij het recht heeft om voor zijn eigen rechten op te komen.

ONDERZOEKSWENSEN

De zittingsdag begon vanochtend met het urenlang bespreken van de onderzoekswensen van de verdediging. Veel advocaten hebben gedetailleerde vragen gesteld over de verdenkingen aan het adres van hun cliënten, bijvoorbeeld over verklaringen van Nabil B. en andere getuigen en over telefoongegevens die als bewijs tegen de verdachten dienen. De rechtbank vindt de verzoeken van verdediging over onder meer beschikbaar stellen van alle verhoren van de kroongetuige op dit moment lastig, omdat de onderzoeken nog lopen. Over deze en andere verzoeken neemt de rechter volgende week een beslissing.
Eén van die wensen vanochtend was dat de kroongetuige ongeschminkt en natuurlijke staat gehoord zou moeten worden, omdat meerdere advocaten de emoties en spanning in zijn gezicht wilden zien. Dat werd door de rechter niet gehonoreerd; volgens de rechter was zijn gezichtsuitdrukking zo ook prima af te lezen. Nabil B. zat nu vermomd in een aparte ruimte van de streng beveiligde rechtbank op Schiphol. Hij was op een videoscherm te zien voor de rechters en de officieren. De pers kon hem niet zien en zijn stemgeluid mocht niet worden opgenomen.
Gisteren bleek dat veel van de advocaten van de zestien verdachten nog geen vragen hadden aan de kroongetuige. Ze zeggen dat ze het omvangrijke dossier met zijn verklaringen te laat hebben gekregen om zich er goed in te kunnen verdiepen. Anderen, onder wie Taghi's advocaat Inez Weski, stelden wel vragen.
In aanloop naar het proces zijn er meer dan 1500 pagina's aan verklaringen van B. opgetekend. De Utrechter heeft ook over zijn eigen aandeel bij meerdere moorden verklaard. Zo was hij spotter bij de moord op Ranko Scekic in Overvecht. Ook zou hij betrokken zijn geweest bij de liquidatie van misdaadblogger Martin Kok in Laren. Na de vergismoord op Hakim Changachi in Overvecht kreeg B. wroeging. Hij kende het slachtoffer en diens familie en kwam tussen twee vuren te zitten. In de overeenkomst die het OM met B. heeft gesloten, is hem een gehalveerde strafeis toegezegd: twaalf in plaats van 24 jaar. In maart 2018 werd B.'s broer doodgeschoten, een week nadat justitie bekend had gemaakt dat B. kroongetuige was geworden.
Voor deze zogenoemde pro-formazitting zijn drie dagen uitgetrokken. De inhoudelijke behandeling van de zaak zal op zijn vroegst volgend jaar plaatsvinden. Gisteren werd bekend dat de kroongetuige naast de vijf moorden en meerdere moordpogingen die nu op de tenlastelegging staan, over nog vier liquidaties verklaringen heeft afgelegd. Die verklaringen moeten nog worden onderzocht.
Ook maakte het OM bekend dat er een miljoen nieuwe PGP-berichten beschikbaar zijn, die veel nieuw bewijsmateriaal en mogelijk nieuwe verdenkingen kunnen opleveren.