Kringlooplandbouw: het moet duurzaam, maar er gaan wel klappen vallen

Wim van den Hengel bij de 'dampende ril' op zijn erf.
Wim van den Hengel bij de 'dampende ril' op zijn erf. © RTV Utrecht / Robert Jan Booij
PROVINCIE UTRECHT - Nederlandse boeren moeten duurzamer gaan werken, vindt minister Schouten. Het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit gaat de komende jaren inzetten op zogenoemde kringlooplandbouw en reserveert daar een aanzienlijk deel van haar budget voor.
Schouten wil bijvoorbeeld dat kunstmest wordt vervangen door compost en mest van lokale boerderijen en de veestapel moet bijvoorbeeld beter gaan passen bij de weidegrond die een boer bezit. Kringloopboeren moeten zo gaan werken dat er niets verloren gaat. Overschotten van mest en ander afval moeten daarmee verdwijnen.

HERWINBARE PRODUCTEN

Biologische melkveehouder Wim van den Hengel uit Achterveld kan zich goed vinden in de plannen van de minister. Hij werkt al jaren duurzaam en ziet geen andere optie.
"De bodemvoorraden nemen af", zei Van den Hengel vanmorgen op Radio M Utrecht, "energie, ijzererts, mineralen waar elektronica van gemaakt kan worden. En dat geldt ook voor de landbouw. We zullen weer terug moeten naar herwinbare producten, zodat we in lengte van jaren voedsel kunnen krijgen en gezond kunnen eten."

DAMPENDE RIL

Van den Hengel melkt niet meer dan 48 koeien en fokt al bijna veertig jaar zijn eigen jongvee. Om zijn huis ligt 25 hectare landbouwgrond en 18 hectare natuur. Daar haalt hij hooi en strooisel voor de koeien vandaan en plantaardig materiaal dat hij met mest tot compost vermengt.
Op het erf van Van den Hengel ligt een zogenoemde 'dampende ril', een warm dijkje van organisch afval. "Alles wat we hier aan reststromen hebben, zelfs het keuken- en tuinafval, komt erin terecht. Ik composteer dat twee tot drie weken. Door de temperatuur van 60 to 65 graden wordt het vrijgemaakt van ziektekiemen en onkruid. En dan brengen we het als bemesting terug op het land."

INKOMEN

Minister Schouten presenteert vandaag haar plannen voor kringlooplandbouw. Van den Hengel hoopt dat ze daarbij ook oog heeft voor de boerenbedrijven die het in het nieuwe beleid niet zullen redden. Hoe noodzakelijk duurzame landbouw volgens hem ook is, de boer moet wel zijn inkomen kunnen halen, vindt hij.
"Het zal zeker tot stoppende boeren leiden en dat vind ik een triest verhaal", zei hij op Radio M Utrecht. "Ik hoop dat de minister dat probleem sociaal-maatschappelijk wil aanpakken, zodat we er met zijn allen achter kunnen staan. Het is voor de toekomst belangrijk, maar het zal met klappen gepaard gaan."

DUURDER

Hoewel het ministerie veel belastinggeld en geld voor Europese en regionale projecten inzet, houdt Schouten er rekening mee dat landbouwproducten door de maatregelen duurder zullen worden. Om boeren weerbaar te maken tegen afnemers die voor weinig geld het onderste uit de kan eisen, wil ze onder meer een laagdrempelige en onafhankelijke geschillencommissie instellen.
Schouten betoogt al enige tijd dat consumenten meer voor hun eten zouden moeten betalen. Vanmorgen maakte het CBS bekend dat de voedselprijzen afgelopen jaar al fors zijn gestegen, maar volgens de minister weegt dat nog altijd niet op tegen de kosten die boeren maken en de belasting voor het milieu.

SAMENLEVING WIL HET

"Vroeger betaalden we naar verhouding veel meer voor ons voedsel", zegt Van den Hengel. Hij doelt daarmee op het aandeel van ons inkomen dat aan eten wordt besteed. Volgens het CBS ligt dat nu op ongeveer tien procent, maar is dat ook wel eens twintig procent geweest. "Dat wil niet zeggen dat we geld bij de mensen moeten wegtrekken, maar de consequentie van dit beleid dat de samenleving zelf zegt te willen is toch dat de prijzen omhoog zullen gaan. Misschien wil de overheid de BTW er weer af halen, dat zou nog iets kunnen schelen."
Van den Hengel geeft toe dat hij door zijn werkwijze zelf ook al jaren genoegen moet nemen met een lager inkomen. "Daarom proberen we de kosten te drukken en dan moet je dus in kringlopen gaan denken."
7.40 uur - Kringlooplandbouwer Wim van den Hengel op Radio M Utrecht
8.40 uur - Kringlooplandbouwer Wim van den Hengel op Radio M Utrecht